Franciszek Chełmiński, Hilary Majewski, Gustaw Landau-Gutenteger, Dawid Lande kształcili się w Petersburgu. Byli absolwentami tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych lub Instytutu Inżynierów Cywilnych. Rozwiązania
architektoniczne Petersburga nie znalazły jednak szczególnego odbicia w ich pracach. Dużo silniej oddziaływały tu inspiracje płynące z Wiednia, Berlina, czy Paryża.
Dziełami Landau-Gutentegera są m. in. kamienice przy ul. Piotrkowskiej 29, 31 i 71, utrzymane w stylu secesyjnym, neobarokowym i neorenesansowym. Elementy secesji berlińskiej i monachijskiej wykorzystał
on przy wznoszeniu domu Kona (ul. Piotrkowska 37). Cechy renesansu i manieryzmu niemieckiego posiada kamienica „Pod Gutenbergiem”, położona przy ul. Piotrkowskiej 86. Zaprojektowana w 1895 r.
przez Kazimierza Sokołowskiego, należała do Jana Petersilgego, drukarza i wydawcy. Jej budowa trwała trzy lata.
Franciszek Chełmiński nawiązywał w swych pracach do gotyku, renesansu, baroku, a także do secesji. Spod jego rąk w 1902 r. wyszedł projekt pałacu przemysłowca Jakuba Kestenberga, znajdującego
się przy zbiegu ulic: Jaracza i Sterlinga. Juliusz Jung ze Stuttgartu był twórcą kompleksu fabryczno-rezydencjonalnego przy ul. Ogrodowej, związanego z osobą Izraela Kalmanowicza-Poznańskiego. Do włoskiego
odrodzenia nawiązał Landau-Gutenteger projektując pałac miejski Juliusza Roberta Kindermana (Piotrkowska 137).
Najbardziej znanym dziełem Hilarego Majewskiego jest cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego, usytuowana przy ówczesnej ul. Widzewskiej, dzisiaj Kilińskiego. Świątynia została zaprojektowana
w oparciu o motywy bizantyjsko-ruskie. Pozostałości podobnych elementów dostrzec można w dawnej cerkwi garnizonowej (arch. Franciszek Chełmiński). Obecnie kościół garnizonowy pw. św. Jerzego.
Juliusz Heinzel sprowadził do Łodzi Otto Gehliga. Architekt ten, wespół z Hilarym Majewskim, stworzył projekt pałacu usytuowanego przy ul. Piotrkowskiej 104. Obiekt utrzymany w stylu eklektycznym,
z przewagą elementów neorenesansowych, powstał w roku 1882. Dzisiaj jest siedzibą Urzędu Miasta Łodzi i Urzędu Wojewódzkiego. Gehlig jest również autorem dawnego neorenesansowego kościoła ewangelickiego
pw. Świętej Trójcy, obecny kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.
Firma „Wende i Zarske” z Łodzi wykonała projekt katedry łódzkiej. Doniesienia prasowe zdradziły, że właściwym twórcą projektu był architekt z Berlina - Zellmann. Neogotyckie formy
bazyliki archikatedralnej zawierają elementy zaczerpnięte z gotyku francuskiego i niemieckiego. O ostatecznym kształcie architektonicznym katedry zadecydował Zygfryd Stern, wiedeński architekt pochodzenia
żydowskiego. Fakt ten bardzo dobrze oddaje szczególną złożoność stosunków religijnych, kulturowych, narodowościowych panujących niegdyś w naszym mieście.
Świątynię ewangelicko-augsburską pw. św. Mateusza zbudowano według projektu Johannesa Wende. Pewne korekty do projektu wprowadził Franz Schwechten, architekt berliński. Kościół, wzniesiony w stylu
neoromańskim, poświęcono i oddano do użytku w 1928 r.
Przy ul. Spacerowej (dzisiaj Aleja Kościuszki) umiejscowiono łódzką synagogę postępową. Jej projekt sporządził architekt ze Stuttgartu - Adolf Wolff. Budowę, rozpoczętą wiosną 1881 r.,
ukończono po sześciu latach. We wrześniu 1887 r. świątynia została udostępniona wiernym. Wspaniały gmach został spalony przez Niemców w listopadzie 1939 r.
Przedstawiciele czterech narodowości tworzyli potencjał materialny i duchowy dawnej Łodzi. Dzisiaj również podziwiać możemy wzniesione przez nich rezydencje, domy mieszkalne, budynki fabryczne i gmachy
użyteczności publicznej. Wszystkie wspomniane obiekty składają się na niepowtarzalny łódzki zespół architektoniczno-urbanistyczny.
Pomóż w rozwoju naszego portalu