Reklama

Na cmentarnych ścieżkach...

Górski cmentarz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Góra jest jedną z najstarszych miejscowości na Pałukach. Pierwsza wzmianka o wsi, jako własności Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, pochodzi z 1136 r. O istniejącym tutaj kościele po raz pierwszy napisano w dokumencie z 1301 r. Od XVI do XIX w. był on filią zarządzaną przez dominikanów ze Żnina.

Obecny kościół wzniesiono w XIV w., a wokół niego założony został cmentarz, na którym nie dokonuje się już pochówku. Na bocznej ścianie wieży kościelnej zamocowana jest tablica z białego piaskowca ku czci 13 parafian, zamordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej (w tym pięciu uczestników powstania wielkopolskiego), zdobi ją artystyczny relief krzyża i wykonana w brązie rzeźba głowy Chrystusa Boleściwego.

Drugą tablicę z szarego granitu wmurowano dla upamiętnienia żołnierzy AK z Dobrylewa: ppor. Henryka Maciejewskiego i pchor. Benedykta Maciejewskiego - obaj polegli w powstaniu warszawskim. Ich ciała pochowane zostały w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym.

Na cmentarzu przykościelnym znajdują się trzy nagrobki z końca ubiegłego wieku i tyleż z początku obecnego. Swoją budową odróżnia się klasycystyczny nagrobek z białego piaskowca ks. Józefa Lipkowskiego (1844-82) i jego siostry Zofii. Jest to zarazem najstarszy grób tej nekropolii. Można też zwrócić uwagę na płyty nagrobne: ks. Romana Sikorskiego (1839-1922) i ziemianina Antoniego Tychowicza ( zm. 1894).

Do górskiej parafii należy drugi cmentarz grzebalny o powierzchni 2,02 ha, założony w końcu XVIII w. przy obecnej ul. Topolowej. Od bramy cmentarnej z końca XIX w. wiedzie pomnikowa aleja wysadzana lipą drobnolistną. Z najstarszych nagrobków zachowały się trzy z XIX w. (najczytelniejszy z 1892 r.) oraz 11 z początku XX. Z ubiegłego wieku są dwa grobowce-kaplice, jedna bezimienna, druga rodzin Adamskich i Musiałów.

Pobyt na górskim cmentarzu parafialnym można rozpocząć od zapalenia zniczy na mogile zasłużonych dla kraju, dawnych właścicieli pobliskiego Młodocina i okolic, Skarbów Malczewskich, herbu Abdank. Zaniedbany grobowiec, z zachowaną częścią w ziemi wypełnioną wodą, usytuowany jest w narożniku, po prawej stronie od głównego wejścia. Ze słabo czytelnych napisów można jedynie odczytać, że pochowani tu zostali Tytus Malczewski (4.I.1843-23.VI.1928) i syn Edward (1.VI.1888-3.I.1985) .

Tytus Skarbek Malczewski był więziony za udział w powstaniu styczniowym. Założył cukrownię w Żninie. W 1871 r. powiększył dobra rodzinne, zakupując majątek Młodocin. Ożenił się z Wandą Czarnicką z Dobrego na Kujawach i miał z nią synów: Edwarda i Józefa oraz córki: Mieczysławę, Halinę (żonę Kozłowskiego, zamordowanego w Inowrocławiu w 1940 r.), Izabelę i Irenę.

W końcowej części cmentarza, także po prawej stronie, znajduje się zbiorowa mogiła stu bezimiennych obywateli polskich, pochodzenia żydowskiego, zamęczonych w obozie hitlerowskim w pobliskim Murczynie. Wykonany z kamienia i cegły nagrobek, oprócz tablicy pamiątkowej, zawiera elementy dekoracyjne w formie siedmioramiennego świecznika i łańcuchów. Założony w listopadzie 1942 r. obóz, usytuowany był w budynku starej szkoły i został ogrodzony drutem kolczastym. Przebywało w nim około 150 osób, z których w chwili likwidacji obozu w sierpniu 1943 r. pozostało jedynie 30. Pozostali zmarli z głodu i wyczerpania. Więźniowie zatrudnieni byli przy budowie kanału melioracyjnego.

Przy metalowym krzyżu znajduje się grób proboszcza parafii górskiej w latach 1937-64, ks. kanonika Czesława Malewskiego (1894-1964) . Wśród mogił odnaleźć można grób Heleny i Benedykta Maciejewskich z Dobrylewa, którzy zginęli w powstaniu warszawskim w 1944 r. oraz Jana, uczestnika strajku szkolnego w 1906 r. w pobliskim Januszkowie.

Na górskiej nekropolii znajduje się kilka ciekawych plastycznie nagrobków, a wśród nich ceglano-kamienny na mogile Jana (zm. 1929) i Agnieszki Krauze (zm. 1945) z figurą Matki Bożej. Widzimy miniaturową grotę Matki Bożej na grobie Różańskich, nagrobek w kształcie serca ma mogile zmarłego w 20. wiośnie życia Piotra Marczyńskiego, figurę aniołka u 2-letniej Tereni Michalczak i płaskorzeźbę Maryi z Dzieciątkiem u Milskich.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2000-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ilu jest katolików w Polsce? – analiza danych ze spisu powszechnego

2024-04-17 18:24

[ TEMATY ]

Katolik

Narodowy Spis Powszechny

Bożena Sztajner/Niedziela

Ilu katolików jest w Polsce? Kim są osoby, które w ramach Narodowego Spisu Powszechnego w 2021 r. odmówiły odpowiedzi na pytanie o przynależność wyznaniową? - tym m.in. tematom poświęcone było spotkanie, które odbyło się dziś w siedzibie Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego w Warszawie. Prof. Krzysztof Koseła i prof. Mirosława Grabowska zaprezentowali analizy danych dotyczących przynależności wyznaniowej Narodowego Spisu Powszechnego z 2021. W najbliższym czasie opublikowany zostanie raport na ten temat.

Prof. Koseła i prof. Grabowska przypomnieli, że wyniki spisu z 2021 r. opublikowane zostały w 2023 r. Przynależność do wyznania rzymskokatolickiego zadeklarowało 27121331 osób z ogółu 38 mln. Polaków. Bezwyznaniowość zadeklarowało 2 611506 osób, natomiast aż 7807553 osoby odmówiły odpowiedzi na pytanie o wyznanie.

CZYTAJ DALEJ

„Każdy próg ghetta będzie twierdzą” – 81 lat temu wybuchło powstanie w getcie warszawskim

2024-04-19 07:33

[ TEMATY ]

powstanie w getcie

domena publiczna Yad Vashem, IPN, ZIH

19 kwietnia 1943 r., w getcie warszawskim rozpoczęło się powstanie, które przeszło do historii jako największy akt zbrojnego sprzeciwu wobec Holokaustu. Kronikarz getta Emanuel Ringelblum pisał o walce motywowanej honorem, który nakazywał Żydom nie dać się „prowadzić bezwolnie na rzeź”.

„Była wśród nas wielka radość, wśród żydowskich bojowników. Nagle stał się cud, oto wielcy niemieccy +bohaterowie+ wycofali się w ogromnej panice w obliczu żydowskich granatów i bomb” – zeznawała podczas słynnego procesu Adolfa Eichmanna, jednego z architektów Holokaustu, Cywia Lubetkin ps. Celina. W kwietniu 1943 r. należała do dowództwa Żydowskiej Organizacji Bojowej, jednej z dwóch formacji zbrojnych żydowskiego podziemia w getcie. Zrzeszeni w nich konspiratorzy podjęli decyzję o podjęciu walki, której najważniejszym celem miała być „śmierć na własnych warunkach”. Tym samym odrzucili dominujące wcześniej przekonanie, że tylko stosowanie się do poleceń okupantów może uratować choćby część społeczności żydowskiej w okupowanej Polsce. W połowie 1942 r. było już jasne, że założeniem działań III Rzeszy jest doprowadzenie do eksterminacji narodu żydowskiego.

CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: Wystawa unikatowych pamiątek związanych z bitwami pod Mokrą i o Monte Cassino

2024-04-19 18:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

wystawa

BPJG

Unikatowe dokumenty jak np. listy oficera 12 Pułku Ułanów Podolskich z Kozielska czy oryginalną kurtkę mundurową typu battle-dress z kampanii włoskiej, a także prezentowane po raz pierwszy, pochodzące z jasnogórskich zbiorów, szczątki bombowca Vickers Wellington Dywizjonu 305 można zobaczyć na wystawie „Od Mokrej do Monte Cassino - szlakiem 12 Pułku Ułanów Podolskich”. Na wernisażu obecny był syn rotmistrza Antoniego Kropielnickiego uczestnika bitwy pod Mokrą. Ekspozycja znajduje się w pawilonie wystaw czasowych w Bastionie św. Rocha na Jasnej Górze.

Wystawa na Jasnej Górze wpisuje się w obchody 85. rocznicy bitwy pod Mokrą, jednej z najbardziej bohaterskich bitew polskiego żołnierza z przeważającymi siłami Niemców z 4 Dywizji Pancernej oraz 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino, w której oddziały 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa zdobyły włoski klasztor.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję