Koncelebrze przewodniczył kapelan NSZ ks. kan. Leon Pietroń, a homilię wygłosił ks. kan. Janusz Stępniak, proboszcz parafii św. Barbary w Łuszczowie. Obecni byli także przedstawiciele młodego pokolenia, którzy nie będąc nigdy partyzantami, zorganizowali się, aby działać na rzecz edukacji historycznej i patriotycznej: dr Rafał Dobrowolski, dr Rafał Drabik i Kamil Sulej oraz przedstawiciele władz państwowych, samorządowych i organizacji zaprzyjaźnionych.

Wobec światopoglądowego totalitaryzmu

W homilii ks. J. Stępniak podkreślał, że w obecnym czasie ma miejsce konfrontacja z systemem, który jak każdy totalitaryzm atakuje wartości uniwersalne, więzi na nich oparte, a tym samym działa przeciw wspólnotom, do których jest powołany człowiek, takich jak: małżeństwo, rodzina, naród, państwo, Kościół. Totalitaryzm podważa sens wolności i odpowiedzialności człowieka, czyniąc z niego towar. Ks. Stępniak przypomniał, że „bazą faszyzmu było zdegenerowane państwo narodowe, które przekształciło się w organizację przestępczą; nadało zbrodni, ludobójstwu, rabunkom, gwałtom, wyzyskowi ekonomicznemu rangę działalności obowiązującej prawnie”. Ideologia niemieckiego narodowego socjalizmu zaowocowała masowym wyniszczaniem ludzkiego życia, podobnie jak centrala zorganizowanego ludobójstwa - międzynarodowego komunizmu - Związek Sowiecki, u którego genezy jest przewrót bolszewicki 1917 r. Ostatni system pozostał w postaci odebranej człowiekowi wolności wewnętrznej: „Przemoc zaatakowała ludzkie myśli, uczucia, ich osobowości, sumienia, ale także pamięć zarówno rodzinną, jak i narodową. Atak został wymierzony w człowieczeństwo”.

- Dzisiaj największym wrogiem jest totalitaryzm światopoglądowy, który odwołuje się do ideologii politycznej poprawności. Uderza w sumienie, wolność wewnętrzną człowieka oraz więzi, które łączą go z innymi ludźmi. Tamte totalitaryzmy zbombardowały ludzi i ziemię; dzisiejszy pozbawia człowieka zdolności do samodzielnego myślenia i do samostanowienia. Nie ma on wyraźnych granic terytorialnych: bazą organizacyjną są państwowe systemy oświaty i masowe środki. Trwa proces odczłowieczania człowieka i czynienia z niego przedmiotu. Konsument nie jest już osobą, tylko odbiorcą, który zwiększa popyt na produkty - mówił ks. Stępniak.

Przeciwdziałając relatywizmowi, propagowaniu egzystencji bez liczenia się z ludzkim życiem i normami, wystąpili „dzisiejsi bohaterowie, żołnierze NSZ, którzy walczyli o Polskę wierną swojemu tysiącletniemu dziedzictwu”. Zadanie to pozostaje aktualne, jak wtedy, gdy bp Teodor Kubina wołał: „Zmartwychwstała Polska, ale nie zmartwychwstali Polacy”. - W tych słowach tkwi cała tragedia dzisiejszych stosunków, ale też wskazują one drogę do podźwignięcia narodu z ciężkiej niemocy i wydobycia się z przepaści, do podniesienia się na wyżyny światła i życia, na których Polska stać powinna, jeżeli ma spełnić wzniosłe posłannictwo, jakie powierzył jej Bóg. Zmartwychwstanie Polaków musi przyjść przez pracę nad sobą, przez wydobycie z siebie wszystkich sił. To powinno być naszym hasłem i nieodzownym obowiązkiem. Od lepszych ludzi, a nie od zasobów pieniężnych i środków materialnych, zależy dobro i przyszłość Polski - podkreślał kaznodzieja.

Odznaczenia i pamięć

Po Mszy św. został odczytany apel, żeby nie poddawać się erozji wiary i wzywać do patriotyzmu. Następnie w sali Akcji Katolickiej odbyło się spotkanie, którego celem było przypomnienie wzniosłych ideałów walki o wolność i niezawisłość, o wartości narodowe i katolickie oraz uhonorowanie zasłużonych bohaterów z szeregów NSZ.

Odznaczenia z okazji 70-lecia powstania Narodowych Sił Zbrojnych otrzymali: prezes Bogdan Szucki, płk Marian Deplak, Leokadia Frankiewicz, Bolesław Chmielowiec, Kazimierz Młynarski, Czesław Partyka, Aleksander Kuchciewicz, Zdzisław Niedbała, Zenobia Kitówna, Kazimierz Mazurek, Czesław Szewc, Edward Kwieciński, Henryk Atemborski, Henryk Płocki, Teresa Bielec, Kazimierz Boczek, Antoni Brzóska, Janina Chabron, Maria Gradzińska, Włodzimierz Korsak, Stanisław Bubek, Stefan Szczuka, Czesław Zięba, Mieczysław Czarnacki, Jan Oszust, Józef Krzyżanowski, Witold i Maria Sękalowie (ze spacyfikowanej przez Niemców wsi Borów), Jan Kasperek, Zenon Samolej, Stanisława Ziółkowska, Wiktor Wołosiński, Edmund Serwacki, Zofia Tyrus, Ryszard Kuśmierek, Marek Kolerski, Jerzy Masłowski, Tomasz Stańko, Rafał Drabik, Tomasz Rowiński, Wojciech J. Muszyński, Bogdan Wołoszyn, ks. Janusz Stępniak, ks. Ryszard Jurak, ks. Leon Pietroń i Barbara Oratowska, dyrektor Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”. Duchowni, autorzy naukowych i popularnych opracowań o dziejach polskich organizacji niepodległościowych z lat 1939-52, działacze zaprzyjaźnionych organizacji oraz szefowie instytucji otrzymali medale pamiątkowe za kultywowanie tradycji i krzewienie pamięci o NSZ. Przyznane zostały także ryngrafy i pierścienie NSZ oraz medale Pro Patria i pamiątkowe dyplomy.

We wspomnieniach zostały przywołane nazwiska, m.in. ks. Józefa Frankowskiego (katechety i wychowawcy ks. R. Juraka), Zygmunta Broniewskiego (właściciela ziemskiego i ostatniego komendanta lubelskich NSZ, o którym mówił m.in. Zdzisław Niedbała). Wystąpili także przedstawiciele środowisk kombatanckich i osoby zaangażowane w kultywowanie pamięci o bohaterach polskiej niepodległości, m.in.: dyrektor Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jacek Polańczyk, Bogdan Wołoszyn, Piotr Ryszard Mazur, Mieczysław Smolec, dyrektor oddziału IPN Marcin Krzysztofik; słowa podziękowań w imieniu nagrodzonych i odznaczonych wypowiedzieli księża kapelani.

Obok pocztów sztandarowych organizacji kombatanckich i stowarzyszeń osób represjonowanych obecny był także poczet sztandarowy Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność” wraz z przewodniczącym ZR NSZZ „S” Marianem Królem. Poza tym zorganizowano kiermasz książek i wydawnictw, poświęconych obchodzonej rocznicy oraz organizacjom niepodległościowym Polskiego Państwa Podziemnego. 6 października dla uczczenia 70-lecia NSZ Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” zorganizowało biegi na orientację.

współpraca Kazimierz Pelica