Reklama

Jan Paweł II

Jan Paweł II o budowaniu wspólnoty międzynarodowej

[ TEMATY ]

Jan Paweł II

wolność

Album/VI Światowy Dzień Młodzieży/Jasna Góra, 14-15 sierpnia 1991/Wydawnictwo Zakonu Paulinów

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sytuacja na Ukrainie zmusza nas do głębokiej refleksji na temat podstaw życia międzynarodowego i tych wartości, które sprzyjają budowaniu wspólnoty międzynarodowej, pomimo tak wielu różnic politycznych, kulturowych, czy też religijnych. Kościół katolicki w swoim nauczaniu społecznym przypomina, że jedność wspólnoty międzynarodowej jest zdobyczą moralnej i kulturowej siły wolności osób zatroskanych o dobro wspólne i mających świadomość jedności rodziny ludzkiej. Wspólnota międzynarodowa jest wspólnotą prawną. Stosunki i porządek międzynarodowy powinny być oparte na harmonii pomiędzy porządkiem prawnym, a porządkiem moralnym. I chociaż ład międzynarodowy gwarantuje prawo, to nie wolno zapominać o podstawowych wartościach etyczno-moralnych, na bazie których może rozwijać się autentyczne życie międzynarodowe. Do tych wartości zalicza się: prawdę, sprawiedliwość, solidarność, wolność, zaufanie, podmiotowość (Kompendium nauki społecznej Kościoła, nr 428-439).

Kościół towarzyszący ludzkości naucza, że polityka międzynarodowa powinna zmierzać do osiągnięcia dwóch podstawowych celów: pokoju i rozwoju. Te dwa główne cele rzutują w dużej mierze na charakter aksjologii życia międzynarodowego. W zachodniej myśli pedagogicznej spotykamy wiele modeli funkcjonowania człowieka we współczesnym zglobalizowanym świecie. Wśród tych modeli są szczególnie dwa bliskie nauczaniu Kościoła katolickiego: pedagogika pokoju oraz edukacja dla rekonstrukcji rozwoju.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

PEDAGOGIKA POKOJU

Pierwszy model funkcjonowania człowieka-obywatela w społeczeństwie międzynarodowym, związany jest z propozycją postulowaną przez tzw. pedagogikę pokoju, która stawia sobie za zadanie wychowanie „nowego człowieka” na miarę zadań stojących przed ludzkością w XXI wieku. Wychowanie do pokoju powinno zmierzać do ukształtowania obywatela, który będzie posiadał umiejętność życia w warunkach wzrastającej współzależności świata. Istotnymi jego cechami powinny być: posiadanie wszechstronnej, nieustannie pogłębianej wiedzy; odpowiedzialność za siebie, naród, państwo i świat; aktywna postawa, zaangażowana w sprawy ludzi i świata; gotowość do obrony uniwersalnych wartości, takich jak: prawa człowieka, godność, pokój itd. W tym nurcie pedagogiki chodzi o wychowanie człowieka do pokoju poprzez wzmocnienie w nim „instynktu pokoju”. Temu celowi ma służyć „wyposażenie” osoby w umiejętność uznawania kultury, tradycji i dorobku innych państw i narodów, przy równoczesnym uwzględnieniu ich prawa do samodzielnego rozwoju.

Reklama

Jan Paweł II w homilii skierowanej do ludzi morza w Gdyni, dnia 11 czerwca 1987 r. zauważył, że „człowiek współczesnej cywilizacji zagrożony jest chorobą powierzchowności, niebezpieczeństwem spłycenia. Trzeba pracować dla odzyskania głębi - tej głębi, która właściwa jest ludzkiej istocie. Tej głębi, która wzywa jego umysł i serce, podobnie jak morze wzywa. Jest to właśnie głębia prawdy i wolności, sprawiedliwości i miłości. Głębia pokoju”.

WARTOŚĆ POKOJU

W świetle nauczania bł. Jana Pawła II, podobnie jak i w całej społecznej nauki Kościoła (idea pokoju społecznego i międzynarodowego jest integralnym elementem personalizmu społecznego myśli chrześcijańskiej, począwszy od św. Augustyna poprzez św. Tomasza, do naszych czasów) pokój jest wielkim dobrem w życiu człowieka na ziemi, sprawą pierwszej wagi, powszechnym dążeniem, koniecznością dla zachowania osiągniętych przez ludzkość zdobyczy i dla osiągania nowych. Zdaniem Papieża, prawda o pokoju posiada znaczenie kluczowe. Znajdowała ona wielokrotnie wyraz w wypowiedziach Stolicy Apostolskiej, a w sposób autorytatywny szczególnie w encyklice Pacem in terris bł. Jana XXIII. Temat „pokoju na ziemi” tak ściśle związany z przesłaniem ewangelicznym nie przestaje też być przedmiotem systematycznych przypomnień Kościoła, który pierwszego dnia każdego roku kieruje od 1967 roku Orędzie na Światowy Dzień Pokoju.

Reklama

Jan Paweł II w sposób szczególny był zaangażowany w sprawę pokoju na świecie. Uczył, że pokój jest darem, zadaniem i szczególnym obowiązkiem. Ojciec św. przypominał o antropologicznych podstawach pokoju, tj.: godności każdego człowieka, rozumie i wolności. „Jeśli chcecie zachować pokój - uczył Papież podczas przemówienia pożegnalne na lotnisku Okęcie, Warszawa, 14.06.1987 r., - pamiętajcie o człowieku. Pamiętajcie o jego prawach, które są niezbywalne, bo wynikają z samego człowieczeństwa każdej ludzkiej osoby. Pamiętajcie między innymi o jego prawie do wolności religijnej, stowarzyszania się i wypowiadania swoich poglądów. Pamiętajcie o jego godności, w której muszą się spotykać poczynania wszystkich społeczeństw i społeczności (...). Wszelkie naruszenie i nieposzanowanie praw człowieka stanowi zagrożenie dla pokoju”.

Ojciec św. przypominał w swoim nauczaniu, że warunkiem pokoju zewnętrznego jest pokój wewnętrzny, zaś warunkiem pokoju między narodami jest pokój w narodach. Pokój i współpraca międzynarodowa zależą od poszanowanie praw narodu do istnienia, wolności i kultury. Dlatego Papież sprzeciwiał się wszelkim formom kolonializmu politycznego, gospodarczego czy też kulturalnego (Przemówienie do przedstawicieli władz państwowych wygłoszone w Belwederze dnia 02 czerwca 1979 r).

Czynnikami zapewniającymi pokój są takie wartości jak: prawda, miłość, wolność, braterstwo, sprawiedliwość, przebaczenie, solidarność, dialog, patriotyzm. Wychowanie do ich urzeczywistniania, wpisuje się w wielki i niekończący się proces wychowania do pokoju. Ponieważ istotą pokoju w świecie jest zgodne dążenie do wspólnego dobra, Papież na różne sposoby zachęcał do zaangażowania się na rzecz wychowania do pokoju i budowania pokoju, które to zadanie jest etycznym imperatywem. Ojciec św. w związku z tym faktem, podkreśla konieczność zaangażowania się każdego człowieka na rzecz pokoju. Wskazuje na udział religii w budowaniu pokoju oraz rolę języka i gestów pokojowych w procesie wychowania do pokoju. Papież podkreśla rolę wszystkich podmiotów wychowujących, szczególnie kładąc nacisk na aktywny i pozytywny udział mass mediów w procesie wychowaniu do pokoju.

Reklama

POTRZEBA EDUKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ

Niewątpliwie w proces wychowania do pokoju w dobie globalizmu powinna zaangażować się edukacja międzykulturowa. Coraz częściej ukazuje się wielokulturowość jako swoistą wartość społeczną podkreślając zarazem, że sytuacja wielokulturowości jest szczególnym wyzwaniem do budowania tożsamości i poszukiwania wartości wspólnych i uniwersalnych. Do głównych celów edukacji międzykulturowej zalicza się przezwyciężanie konfliktów kulturowych oraz kształtowanie tożsamości wielokulturowej. Budowaniu wspólnoty międzynarodowej w klimacie pokoju i wzajemnego zaufania, służyć ma rozwijanie wrażliwości międzykulturowej, kształtowanie umiejętności dialogu z „innymi”, uczenie i poprawianie komunikacji międzykulturowej i kształtowanie świadomości kulturowej.

EDUKACJA DLA REKONSTRUKCJI ROZWOJU

Geneza tej edukacji sięga lat sześćdziesiątych XX w. i związana jest z procesem dekolonizacji, zapoczątkowanym po drugiej wojnie światowej. W rozważaniach prowadzonych w ramach tej edukacji, a dotyczących życia międzynarodowego, wiele uwagi poświęca się kluczowemu zagadnieniu „rozwoju”. Autorzy tej koncepcji edukacji podkreślają, że nie wystarczy interpretować kategorię „rozwoju” tylko w kontekście ekonomicznym i materialnym, ale trzeba integralnego ujęcia tego zagadnienia. Dlatego też postulują potrzebę aktywnego uczestnictwa jednostek w społeczeństwie i we wspólnocie międzynarodowej. Chodzi o to, aby człowiek pokonawszy kulturowe i intelektualne nastawienie do problemów współczesnego świata, był zdolny do wywiązywania się z zadań wynikających z życia w „globalnym świecie”. Dlatego też edukacja ma wdrażać do rozwiązywania problemów (teoretycznych i praktycznych) związanych z zagadnieniami szeroko pojętego rozwoju i z tym wszystkim, co się mu sprzeciwia (ubóstwo, zacofanie itd.). Koncepcja edukacji dla rekonstrukcji rozwoju dotyczy więc likwidacji dysproporcji panujących w świecie.

Reklama

Idee koncepcji edukacji dla rozwoju są bliskie papieskiemu rozumieniu rozwoju i postępu, które obok wartości pokoju i wielokulturowości są kluczowymi wartościami życia międzynarodowego. Zdaniem Jana Pawła II rozwój to drugie imię pokoju (Encyklika Centisimus annus (01.05.1991), nr 52; dalej skrót CA). W świetle papieskiego nauczania integralne rozumienie rozwoju i postępu domaga się solidarnego rozwoju ludzkości (Encyklika Sollicitudo rei socialis. Społeczna troska Kościoła (30.12.1987) nr 16; dalej skrót SRS). Ojciec św. w związku z tym faktem napisze, że „współpraca nad rozwojem całego człowieka i każdego człowieka jest bowiem obowiązkiem wszystkich wobec wszystkich, i powinna zarazem być powszechna w całym świecie: na Wschodzie, Zachodzie, Północy i Południu, lub, posługując się używanymi dziś terminami, w różnych „światach”. Jeśli natomiast usiłuje się urzeczywistniać rozwój w jednej tylko części lub w jednym świecie, czyni się to kosztem innych; tam zaś, gdzie rozwój zaczyna się dokonywać - właśnie dlatego, że nie bierze pod uwagę innych, podlega przerostowi i wypaczeniu” (SRS, nr 32).

Jan Paweł II podkreśla, że aby zagwarantować prawo do rozwoju każdego człowieka, w różnych obszarach życia społecznego, potrzebna jest współpraca. Duch międzynarodowej współpracy wymaga zaś tego, aby ponad ścisłą logiką rynku istniała świadomość obowiązku solidarności, sprawiedliwości społecznej i powszechnej miłości, „zgodnie z właściwym rozumieniem dobra wspólnego całej rodziny ludzkiej” (CA, nr 58; SRS, nr 27-34). Zdaniem Ojca św., pokojowe działania polityczne wyrastające ze świadomości jedności rodzaju ludzkiego i jedności społeczeństwa światowego oraz troska o powszechny i integralny rozwój każdego człowieka i wszystkich społeczności, są podstawami ładu międzynarodowego. Pogłębieniem refleksji na temat integralnego rozwoju w miłości i prawdzie, wraz ze wskazaniem praktycznych rozwiązań jest encyklika Benedykta XVI Caritas in veritate, która jest nam dana, ale i zadana!

Reasumując powyższe myśli na temat pożądanych wartości społecznych w życiu społeczności międzynarodowej w ujęciu Jana Pawła II, możemy stwierdzić, że aksjologia życia międzynarodowego chociaż koncentruje się wokół opisanych, dwóch podstawowych wartości pokoju i rozwoju, w gruncie rzeczy skupia w sobie jak w soczewce wszystkie inne wartości społeczne niezbędne do budowania wspólnoty międzynarodowej. Zaprezentowane wartości przeciwstawiają się takim negatywnym zjawiskom jak: wojna, ubóstwo, zacofanie, dysproporcje, marginalizacja (ekskluzja) społeczna. Ich zrozumienie i realizacja pomoże w budowaniu ładu międzynarodowego.

2014-03-03 10:51

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Tomasi o wolności religii i wyznania

[ TEMATY ]

ONZ

wolność

Yann Forget / www.pl.wikipedia.org

Społeczność międzynarodowa staje obecnie przed delikatnym, złożonym i pilnym wyzwaniem dotyczącym poszanowania uczuć religijnych i potrzeby pokojowego współistnienia w coraz bardziej pluralistycznym świecie. Okazuje się jednak, że te kwestie, wynikające z podstawowych praw człowieka, okazują się trudne do realizacji zarówno na płaszczyźnie normatywnej, jak i instytucjonalnej. Przypomniał o tym abp Silvano Tomasi podczas 28. sesji oenzetowskiej Rady Praw Człowieka w Genewie.

Stały przedstawiciel Stolicy Apostolskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych podkreślił, że do takich sytuacji dochodzi wtedy, gdy mamy do czynienia z nadmiernym i nieodpowiedzialnym korzystaniem z wolności wypowiedzi. Skutkiem jest zastraszanie, groźby i agresywne wypowiedzi pod adresem określonych grup wyznaniowych, co narusza wolność religii, prowadząc niestety do nietolerancji i przemocy. Watykański dyplomata podkreślił, że takiej przemocy jest dzisiaj w świecie bardzo wiele.

CZYTAJ DALEJ

Zaproszenie dla mnie: Bierz i jedz, pij, abyś żył

2024-03-28 06:16

[ TEMATY ]

Wielki Post

rozważania

rozważanie

Adobe.Stock.pl

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Jezus spożywa ze swoimi uczniami ostatnią wieczerzę. Wie, że to, co teraz im mówi, za chwilę stanie się rzeczywistością – Jego Ciało zostanie wydane i Krew przelana w piątek, w czasie zabijania w świątyni baranków paschalnych. Wypowiada słowa, które odtąd będą powtarzane w czasie każdej Mszy św.: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało Moje… bierzcie i pijcie, to jest Moja Krew”. „Ile razy bowiem będziecie jeść ten chleb i pić z tego kielicha, będziecie ogłaszać śmierć Pana, aż przyjdzie” (1 Kor 11, 26), dodaje św. Paweł Apostoł. Mogę te słowa przyjąć jako zaproszenie dla mnie: Bierz i jedz, pij, abyś żył. „Jeśli nie będziecie spożywali ciała Syna Człowieczego i pili Jego krwi, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje ciało i pije moją krew, ma życie wieczne, a Ja wskrzeszę go w dniu ostatecznym” (J 6, 53n). Takie to proste i takie trudne jednocześnie… Tajemnica Bożej miłości.

CZYTAJ DALEJ

Zatęsknij za Eucharystią

2024-03-28 23:37

Marzena Cyfert

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Tęsknimy za różnymi rzeczami (…) Czy kiedyś jednak tęskniłem za przyjęciem Komunii świętej? To jest chleb pielgrzymów przez świat do królestwa nie z tego świata – mówił bp Maciej Małyga w katedrze wrocławskiej.

Ksiądz biskup przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej. Eucharystię koncelebrowali abp Józef Kupny, bp Jacek Kiciński oraz kapłani z diecezji.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję