W 2004 r. środowisko muzyczne Częstochowy obchodziło jubileusz 100-lecia szkolnictwa muzycznego. Jubileusz ten godzien jest odrębnego odnotowania, a o jego znaczeniu może świadczyć rozmach, z jakim dyrekcja Zespołu Szkół Muzycznych im. M. J. Żebrowskiego (bo takie imię szkoła nosi od grudnia 2004 r.), wespół z instytucjami kultury Częstochowy i władzami miasta, zorganizowała jubileuszowe uroczystości.
Początki profesjonalnego kształcenia muzycznego w Częstochowie sięgają 1904 r., kiedy to do Częstochowy przyjechał wybitny muzyk Ludwik Wawrzynowicz - kompozytor, dyrygent, absolwent Konserwatorium Warszawskiego i założył pierwszą w tym mieście prywatną szkołę muzyczną. Trzeba przypomnieć, że w Częstochowie istniała dawniej szkoła muzyczna, ale związana była ze słynną Kapelą Jasnogórską i kształciła muzyków wyłącznie na potrzeby tego zespołu. Szkoła Wawrzynowicza stała się pierwszą placówką o zasięgu bardziej powszechnym, ogólnomiejskim. Działała nieprzerwanie, także podczas obu wojen światowych, do 1946 r., kiedy to połączyła się z inną szkołą - Instytutem Muzycznym, powołanym do istnienia w 1945 r. przez muzyków częstochowskich (m. in. Tadeusza Wawrzynowicza - syna Ludwika) oraz warszawskich i poznańskich, którzy osiedlili się w Częstochowie po zakończeniu działań wojennych. Szkoła ta stała się z czasem placówką państwową i jest obecnie wspomnianym wyżej Zespołem Szkół Muzycznych im. M. J. Żebrowskiego. Warto również dodać, że dzięki połączeniu się obu szkół w 1946 r. nowy Instytut Muzyczny zyskał wykwalifikowane grono pedagogiczne oraz instrumentarium, które Ludwik Wawrzynowicz przekazał nieodpłatnie nowo powstałej szkole.
Powróćmy jednakże do obchodów jubileuszowych. Obok licznych koncertów organizowanych w salach Filharmonii Częstochowskiej, w szkole i w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater”, do wydarzeń jubileuszowych zaliczyć należy także okolicznościową płytę kompaktową, na której utrwalono wykonania uczniów i pedagogów szkoły oraz kompozycje częstochowskich twórców, jak również książkę pt. 100 lat szkolnictwa muzycznego w Częstochowie. 1904-2004, pióra Wandy Malko - częstochowskiego pedagoga i teoretyka muzyki.
Autorka zadała sobie wiele trudu w dotarciu do źródeł. W poszukiwaniu informacji spenetrowała archiwa miejskie w Częstochowie, Kielcach, Katowicach i Warszawie, odnajdując wiele ciekawych dokumentów, dotychczas niebadanych i niepublikowanych. Pod tym względem praca Wandy Malko ma charakter źródłowy, zaś treść książki i jej merytoryczna zawartość, liczne wykazy, tabele poglądowe, ilustracje, wpływają na jej wysokie walory poznawcze.
Książka zasadniczo poświęcona jest obu wspomnianym szkołom muzycznym. Omawia także inne szkoły prywatne, jakie działały w Częstochowie, jak również Instytut Muzyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej (od niedawna Akademii im. Jana Długosza). Autorka charakteryzuje szczegółowo periodyzację szkolnictwa muzycznego, rozwój placówek, przybliża charakter nauczania, podaje wykazy absolwentów i wykładowców. Omawia przy tym nie tylko aspekt dydaktyczny, ale także - ważny dla środowiska muzycznego Częstochowy - aspekt artystyczny, opisując udział uczniów i pedagogów w koncertach na terenie miasta i poza nim, jak również wskazując na sukcesy wybitniejszych uczniów w krajowych i międzynarodowych konkursach.
Książka Wandy Malko ma istotne znaczenie nie tylko dla wąskiego grona muzyków częstochowskich, ale przede wszystkim jest cennym przyczynkiem do badań nad historią Częstochowy. Pod tym względem jej lekturą może być zainteresowane znacznie szersze grono czytelników.