Reklama

Kolędy i pastorałki

Niedziela łódzka 2/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Śpiewanie kolęd to jeden z najpiękniejszych obrzędów bożonarodzeniowych. Kolędy śpiewała i śpiewa cała Polska - jest to wyraz szlachetnych i dobrych uczuć.

Słowo "kolęda" pochodzi od łacińskiego calendae, co oznacza pierwszy dzień każdego miesiąca, ale również calendae był używany na oznaczenie podarunków noworocznych. Słowo pastorałka pochodzi również od łacińskiego pastor, co w tłumaczeniu oznacza pasterz. Pastorałka to kolęda o narodzeniu Chrystusa. Pierwsze pieśni były związane z obrzędami Nowego Roku, stąd też uroczyście je obchodzono. Wiązały się z obyczajem składania sobie życzeń i obdarowywania się prezentami. Miejsce tych pieśni zajęły inne, związane tematycznie z Bożym Narodzeniem. Zwyczaj ten przyjęło chrześcijaństwo. Początkowo pieśni śpiewane przy tej okazji zawierały jedynie życzenia szczęścia, pomyślności w gospodarstwie i w domu. Prawdziwy rozkwit kolęd zapoczątkował św. Franciszek, który w 1233 r., w dzień Bożego Narodzenia, urządził w Grecji szopkę i zaproponował braciom śpiewanie przy żłóbku radosnych pieśni o narodzeniu Chrystusa. Zwyczaj ten rozpowszechnili franciszkanie w całej Europie w XV-XVI wieku. Najstarsza polska kolęda pochodzi z XIV w. Do rozkwitu polskie kolędy doszły w XVII-XVIII w., wtedy też ukształtowały się one w formach znanych nam współcześnie. Pisali je początkowo anonimowo zakonnicy i organiści. Rozgłos uzyskała jedna z pierwszych śpiewana w kościele, kolęda Przybieżeli do Betlejem pasterze z 1630 r. J. Żabczyca, ze zbioru utworów zamieszczonych w Symfoniach anielskich, nazwanych "najwdzięczniejszą kantyczką staropolską" . Nadal śpiewane są takie pieśni, jak: Pomaluśku, Przy onej górze - również pochodzące z Symfonii anielskich. Do najpopularniejszych polskich kolęd należą: Bóg się rodzi, Błogosław Ojczyznę miłą F. Karpińskiego, ze zbioru Pieśni nabożnych O narodzeniu Pańskim z roku 1792 Mizerna, cicha stajenka licha T. Lenartowicza, oraz popularna do dziś kolęda Anioł pasterzom mówił z XV w.

Śpiewane w różnych okolicach, nie mniejszą popularnością cieszą się kolędy: Wśród nocnej ciszy, W żłobie leży, Anioł pasterzom mówił, W dzień Bożego Narodzenia, Cicha noc i wiele, wiele innych.

Kolędy ludowe pisane przez wiejskich twórców to pastorałki. Ich największym urokiem jest naiwna poufałość, z jaką śpiewają o narodzeniu Jezusa, a nasz polski, wiejski świat przenoszą w odległe wieki i kraje. Ciągle powstają nowe, związane z ewangeliczną tradycją Bożego Narodzenia. Trudno zliczyć, ile jest obecnie kolęd. W 1862 r.ks. Mioduszewski opublikował zbiór liczący 153 kolędy. W 1903 r. K. Miarka wydał zbiór, w którym kolęd było już ... 500.

Obecnie co roku przybywa wiele nowych kolęd autorów współczesnych oraz piękne kolędy i pastorałki regionalne.

Fragment opracowania "Doroczne obrzędy i zwyczaje religijne"

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W związku z uroczystością Świętych Apostołów Piotra i Pawła zbiórka na tzw. "Świętopietrze"

2024-06-25 07:12

[ TEMATY ]

świętopietrze

PAP/EPA/MASSIMO PERCOSSI

W związku z przypadającą 29 czerwca w Kościele katolickim uroczystością Świętych Apostołów Piotra i Pawła planowana jest zbiórka na działalność apostolską i charytatywną papieża, nazywana świętopietrzem lub "Obolem św. Piotra".

Świętopietrze to ofiara wnoszona w okolicach uroczystości Świętych Apostołów Piotra i Pawła przez kraje katolickie na rzecz działalności Stolicy Apostolskiej.

CZYTAJ DALEJ

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10 przestępstw seksualnych wobec dzieci

2024-06-25 10:25

[ TEMATY ]

komunikat

Red.

Angielska diecezja Portsmouth nie komentuje sprawy polskiego ks. Piotra Glasa, oskarżonego o 10 przestępstw wobec osób małoletnich. Miał się ich dopuścić w latach 2002-2008, gdy był duszpasterzem na wyspie Jersey.

W „Przesłaniu do wiernych świeckich i duchowieństwa” opublikowanym na stronie internetowej diecezji poinformowano jedynie, że od czasu, gdy diecezja została powiadomiona przez policję z Jersey o oskarżeniach wobec duchownego, ks. Glas - zgodnie z obowiązującymi procedurami kościelnymi - nie pełni posługi duszpasterskiej.

CZYTAJ DALEJ

Paulini zapraszają na pielgrzymkowy szlak na Jasną Górę

2024-06-25 19:14

[ TEMATY ]

Jasna Góra

pielgrzymka

Karol Porwich/niedziela

- Jasna Góra nie ma wakacji - uśmiecha się rzecznik Sanktuarium o. Michał Bortnik i zapewnia, że paulini jak zawsze „z wielką gotowością otwierają drzwi Kaplicy Matki Bożej i bramy Jasnej Góry” przed „pątniczą rzeką”. Zakonnik podkreśla, że „po to tu jesteśmy, by ludzi prowadzić do Matki Najświętszej”. Paulini zapraszają na pielgrzymkowe szlaki, a te wiodą ze wszystkich zakątków Polski. Oprócz tych najbardziej tradycyjnych, sięgających początków istnienia częstochowskiego klasztoru, czyli pieszych, są i te dla rowerzystów, rolkowców czy pielgrzymów na koniach.

O. Bortnik zauważa, że patrząc na czerwcowe pielgrzymowanie, widać niejakie ożywienie. Są parafie, które po latach przerwy spowodowanej nie tylko pandemią, powracają do zwyczaju letnich „rekolekcji w drodze”. Teraz to specjalny czas dla Ślązaków. W czerwcu, a zwłaszcza lipcu nie ma prawie dnia, by na Jasną Górę nie przychodzili wierni z Górnego Śląska. Często jest to jeden dzień w drodze, jeden na Jasnej Górze i powrót pieszo. Niektórzy pozostają na Jasnej Górze nawet kilka dni. Do pielgrzymów pieszych dołączają wierni, którzy docierają autokarami, rowerami, a nawet biegiem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję