20-lecie inowrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej

Maria Głowska

W dniach 23-27 listopada 2001 r. inowrocławski Klub Inteligencji Katolickiej obchodził 20. rocznicę istnienia.

Na jubileuszowe obchody przygotowano bardzo ciekawy program. W inowrocławskim Muzeum im. Jana Kasprowicza zorganizowano wystawę poświęconą Prymasowi Tysiąclecia. Jej otwarcia dokonał Piotr Milchert oraz ks. Marian Aleksandrowicz - dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Zebranych gości powitała Janina Sikorska - dyrektor Muzeum. Na wystawie można było obejrzeć portrety Księdza Prymasa, wśród nich m.in. dzieło Tadeusza Małachowskiego. Ciekawym eksponatem była Biblia, podarowana Księdzu Prymasowi przez papieża Jana XXIII oraz kopia listu Papieża. Ogromne zainteresowanie wzbudziły prezentowane w gablocie rzeczy należące do kard. Stefana Wyszyńskiego. Wystawa powstała przy współpracy Muzeum i Archiwum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Wydziału Oświaty w Inowrocławiu, Barbary Kasińskiej oraz osób prywatnych.

W drugim dniu jubileuszu odbył się koncert Chóru Chłopięco-Męskiego " Pueri Cantores Thorunienses" pod dyrekcją Romana Gruczy w kościele pw. św. Barbary.

25 listopada w kościele pw. św. Jadwigi Królowej odprawiono uroczystą Mszę św. w intencji członków Klubu Inteligencji Katolickiej, której przewodniczył ks. Zenon Rutkowski. Homilię wygłosił ks. Lech Kaczmarek - proboszcz parafii pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu. Następnego dnia odbyła się wieczornica w bibliotece prowadzonej przy parafii pw. Jadwigi Królowej.

27 listopada w tej samej bibliotece odbyło się spotkanie wspomnieniowe, na które przybył ks. Antoni Siemianowski. Wykład na temat: Klub Inteligencji Katolickiej - 20 lat później przypomniał historyczne już dziś wydarzenia z początku działalności.

Historia inowrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej

W lipcu 1981 r., w warunkach konspiracji, odbyło się spotkanie grupy inicjatywnej, która postawiła sobie za cel zorganizowanie w Inowrocławiu Klubu Inteligencji Katolickiej. Miejsce spotkania było niezwykłe - wieża kościoła pw. Imienia Najświętszej Maryi Panny. W jakimś sensie był to akt odwagi, zarówno ks. Tadeusza Kościelnego - proboszcza, jak i uczestników spotkania, szczególnie śp. Andrzeja Marlewskiego i późniejszego, pierwszego prezesa inowrocławskiego KIK-u Franciszka Nowaka.

Bardzo szybko zredagowano tekst Statutu, konieczne wnioski i skompletowano listę założycieli. Dokumenty złożono do zatwierdzenia przez odpowiednie władze. Okolicznością sprzyjającą przy rejestracji był fakt, że z Inowrocławia wywodzi się Prymas Polski kard. Józef Glemp. Wysłanie "do wiadomości" Prymasa wniosku o zatwierdzenie Klubu sprawiło pozytywne jego załatwienie, gdyż władzom dążącym do poprawy stosunków z Kościołem zależało na unikaniu zadrażnień.

Rejestracja nastąpiła 26 listopada 1981 r. decyzją Prezydenta Inowrocławia. Jest to oficjalna data powstania Klubu. Po 17 dniach od niej wprowadzono stan wojenny. Klub oficjalnie przestał działać.

W tym okresie, mimo zagrożenia represjami, najaktywniejsi inicjatorzy Klubu Inteligencji Katolickiej spotykali się na wieczorach dyskusyjnych. Miejscem spotkań było mieszkanie Jadwigi Giełwanowskiej, działaczki katolickiej, a także współinicjatorki powstania Klubu przy ul. Solankowej. Brał w nich udział ks. prof. Antoni Siemianowski i inni przedstawiciele inteligencji katolickiej oraz podziemnej " Solidarności".

Zasadniczym celem powstania Klubu było stworzenie platformy i miejsca do mówienia prawdy o historii i aktualnej sytuacji Polski oraz Kościoła.

Dzięki wstawiennictwu Księdza Prymasa KIK w Inowrocławiu, jako jeden z pierwszych w Polsce, otrzymał zgodę władz na wznowienie działalności w 1983 r. Siedzibą była parafia farna, a pierwszym kapelanem został śp. ks. Franciszek Welc - kapłan niezwykłej odwagi i życzliwości.

W listopadzie 1984 r. Klub zorganizował pierwszy Tydzień Kultury Chrześcijańskiej. Był on wydarzeniem i szokiem zarówno dla inowrocławskich władz oraz służb represji, jak i uczestników spotkań. Przez całe dziesięciolecia PRL nikt nie odważył się występować tak odważnie jak zaproszeni goście, a wśród nich: doc. Jasudowicz z Torunia, Jacek Fedorowicz, słynny Teatr Ósmego Dnia z Poznania, redaktor Hennelowa z Krakowa, prof. Drozdowski z Warszawy i inni. Frekwencja była oszałamiająca. Księża proboszczowie byli wzywani do "czerwonego budynku" przy ul. Toruńskiej (siedziba SB).

Przez kolejne lata Klub zorganizował czternaście Tygodni Kultury Chrześcijańskiej, które były ważnymi i oczekiwanymi wydarzeniami kulturalnymi Inowrocławia. Do współpracy organizacyjnej pozyskiwano szereg instytucji i osób, a wśród nich: Muzeum im. Jana Kasprowicza, Archikonfraternię Literacką z Bydgoszczy, Inowrocławską Szkołę Muzyczną, Inowrocławski Dom Kultury, Inowrocławskie Towarzystwo Muzyczne, Towarzystwo Historyczne, ZHR, Urząd Miasta, a przede wszystkim inowrocławskie parafie. W pierwszych Tygodniach goszczono, m.in. mec. Siłę-Nowickiego, jezuitę o. Czumę, Stefanię Woytowicz, działaczy "Solidarności", prof. Alicję Grześkowiak, prof. Pogonowicza z Łodzi, Chór Stefana Stuligrosza, chór "Arion" z Bydgoszczy, wiele innych osób i zespołów. Tematyka i hasła przewodnie Tygodni stopniowo ewoluowały, od politycznej i społecznej ku filozofii, historii i sztuce. Realizowanym zamiarem była też prezentacja dokonań artystycznych i naukowych osób związanych miejscem zamieszkania lub urodzenia z Kujawami lub Inowrocławiem. Częstym uczestnikiem Tygodni był ks. prof. Antoni Siemianowski, doskonałe chóry pod dyrekcją Danuty Szymy, młodzi inowrocławscy organiści, młodziutki, ale rewelacyjny skrzypek Michał Gąsiorek, historyk - śp. dr Czesław Sikorski, kolekcjoner Tadeusz Konieczka i inni. Dzieło organizacji Tygodni od 1998 r. KIK przekazał Stowarzyszeniu Rodzin Katolickich przy inowrocławskiej parafii farnej.

Obecną siedzibą Klubu jest parafia pw. św. Jadwigi Królowej na osiedlu Rąbin. Klub prowadzi tam Bibliotekę Katolicką, którą kieruje Teresa Klonowska. Zbiór książek liczy ok. 5 tys. woluminów oraz ponad tysiąc roczników czasopism katolickich. Z biblioteki korzystają katecheci, magistranci oraz liczni czytelnicy z Klubu i spoza niego. Jest to placówka kultury ogólniedostępna.

Po ks. Franciszku Welcu kapelanami Klubu byli: nieodżałowanej pamięci ks. Wojciech Dzierzgowski i ks. prof. Antoni Siemianowski. Obecnym kapelanem jest proboszcz parafii pw. św. Jadwigi Królowej - ks. Zenon Rutkowski.

Obecnie Klub liczy 63 członków i prężnie działa. Jest miejscem wielu spotkań dyskusyjnych, prelekcji, spotkań filmowych i literackich. Organizuje pielgrzymki i wycieczki. W skład obecnego Zarządu wchodzą: Piotr Milchert - prezes, Jacek Nijak - wiceprezes, Ewa Piasecka - sekretarz, Sabina Dąbek - kronikarz, Jan Styranowski - skarbnik, Tadeusz Bieniek i Tomasz Zagórski - członkowie.