Reklama

Zarys historii parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gródku

Niedziela podlaska 44/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

W źródłach pisanych po raz pierwszy Gródek jest wspomniany w 1401 r. - z okazji nadania Korczewa (1401-1416) przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego (ok. 1340-1429) rycerzowi Pretorowi (Preythorowi) z Brześci w ziemi czerskiej (zm. przed 1442), późniejszemu staroście drohickiemu (1414). W XV w. osada należała do dóbr wielkoksiążęcych. W 1479 r. rządcą (prokuratorem) tych włości był niejaki Michał.
Król Zygmunt II August (1548-1572) w 1569 r. nadał wieś Mikołajowi Radziwiłłowi „Sierotce” (1549-1616), marszałkowi nadwornemu litewskiemu (1569-1579), który z kolei wydzierżawił ją ks. Wiktorynowi Wierzbickiemu (ok. 1520-1587), biskupowi łuckiemu (1567-1587). Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wspomniany biskup zmarł w Gródku 10 lutego 1587 r. Po jego śmierci wieś ponownie wróciła do Radziwiłła „Sierotki”, od którego dobra te nabył ks. Wojciech Baranowski (1548-1615), biskup płocki (1591-1607). On też przypuszczalnie wystawił miejscowej ludności cerkiew unicką ok. 1604 r., którą w 1607 r. uposażył w dwie włóki ziemi, nadając jednocześnie różne przywileje.
Według dokumentu z 1643 r. nosiła ona wezwanie św. Mikołaja z Mira. Kolejne uposażenia biskupów płockich miały miejsce w latach: 1726, 1757 i 1788. Im też należy przypisać wzniesienie w 1743 r. kolejnej unickiej świątyni pw. św. Mikołaja. W 1793 r. ks. Krzysztof Hilary Szembek (1723-1797), biskup płocki (1785-1797), potwierdził wcześniejsze przywileje, dodając włókę gruntu i dziesięciny snopowe od gospodarzy z Mołożewa. Pierwszym znanym z nazwiska administratorem w Gródku był ks. Jan Bohowicz. Przed 1786 r. spłonęła plebania a wraz z nią wszystkie księgi metrykalne.
Do 1795 r. parafia unicka w Gródku należała do dekanatu drohickiego, diecezji brzesko-włodzimierskiej. Po III rozbiorze znalazła się ona w granicach dekanatu sokołowskiego, diecezji chełmskiej. Aż do 1808 r. Gródek stanowił własność kościelną, kiedy to władze austriackie sprzedały majątek (do 1825) Wincentemu hr. Załuskiemu.
Po upadku powstania styczniowego rozpoczęto tutaj przymusową rusyfikację (od 1867). W 1874 r. rząd carski internował w Warszawie i wywiózł do Rosji ks. Klemensa Wasilewskiego (1822-po 1874), ówczesnego proboszcza parafii (1853-1874), a w maju tegoż roku kościół zamienił na cerkiew prawosławną. Niektórych unitów, którzy nie chcieli przyjąć prawosławia, aresztowano, kilka osób wywieziono na Syberię, na całe wsie nakładano wysokie kontrybucje pieniężne, a w miesiącach luty - marzec 1875 r. parafia musiała żywić ok. 500 żołnierzy i 100 kozackich koni.
Prześladowania trwały do carskiego edyktu tolerancyjnego z 30 kwietnia 1905 r. Na podstawie okólnika ks. Franciszka Leliwy Jaczewskiego (1832-1914), biskupa lubelskiego i administratora apostolskiego diecezji podlaskiej (1889-1914), z 10 maja 1905 r. unici z Gródka przyjęli obrządek łaciński i zostali zapisani do Liber conversorum w parafii Jabłonna Lacka. Pamiątką tych wydarzeń jest kapliczka, która stoi w Gródku, ufundowana przez ówczesnego dziedzica (1905-1910) Franciszka Ksawerego Godlewskiego (1866-1937). W 1915 r. zwrócono katolikom byłą cerkiew unicką, która została rekoncyliowana 17 grudnia 1818 r. Na prośbę wiernych („nawróconych” unitów) z 28 grudnia 1918 r. ks. Henryk Przeździecki (1873-1939), biskup siedlecki czyli podlaski (1918-1939), dekretem z 12 maja 1919 r. utworzył w Gródku parafię katolicką obrządku łacińskiego. Jej pierwszym proboszczem (1919-1921) został ks. Rajmund Pianko (1870-1921).
Na placu kościelnym stoi drewniana dzwonnica, konstrukcji słupowej, zbudowana w XVIII w.
W pobliżu kościoła znajduje się drewniana plebania, której gruntowną restaurację w latach 1994-1997 przeprowadzili: ks. Marek Zieliński (prob. 1994-1996) i ks. mgr Walenty Wojtkowski.

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 11.00
- święta nie będące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 8.00 (latem 18.00)

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Odpust w parafii: Uroczystość Serca Jezusowego, Przemienienie Pańskie (pierwsza niedziela sierpnia).
Nabożeństwo adoracyjne: niedziela - wtorek po uroczystości Chrystusa Króla.

Księgi metrykalne:
Księga Chrztów: od 1919 r.
Księga Małżeństw: od 1919 r.
Księga Zmarłych: od 1919 r.

Bibliografia:
I. Galicka, H. Sygietyńska, Województwo Warszawskie. Powiat Sokołowski (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce t. X z. 25), Warszawa 1965; J. Maroszek, Dziedzictwo unii kościelnej w krajobrazie kulturowym Podlasia, Białystok 1996; M. Pietrzak, Kościoły i cmentarze ziemi sokołowskiej, Sokołów Podlaski 2002.

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Mało znane fakty z życia św. o. Maksymiliana Marii Kolbego

[ TEMATY ]

św. Maksymilian Kolbe

Archiwum Ojców Franciszkanów w Niepokalanowie

o. Maksymilian Kolbe

o. Maksymilian Kolbe

O. Maksymilian Maria Kolbe - założyciel Rycerstwa Niepokalanej, miesięcznika „Rycerza Niepokalanej”, Radia Niepokalanów oraz klasztoru w Niepokalanowie, a jednocześnie pasjonat kosmosu oraz militariów, znawcy mediów, misjonarza i męczennika. Franciszkanin dobrowolnie przyjął śmierć głodową w obozie Auschwitz-Birkenau ratując współwięźnia - Franciszka Gajowniczka.

Rajmund Kolbe urodził się 8 stycznia 1894 roku w Zduńskiej Woli. Wstąpił do zakonu franciszkanów we Lwowie, gdzie otrzymał imię Maksymilian. Studia w Rzymie zakończył obroną dwóch doktoratów (z filozofii i teologii), tam również założył stowarzyszenie „Rycerstwo Niepokalanej”. Po powrocie do Polski powołał do życia klasztor Niepokalanów (zwany „Grodem Maryi”) we wsi Paprotnia (gmina Teresin, woj. mazowieckie) oraz zaczął wydawać pismo „Rycerz Niepokalanej”.
CZYTAJ DALEJ

CBA zatrzymała byłych dyrektorów Lasów Państwowych. Mieli rzekomo fikcyjnie zatrudnić posła

2025-02-25 09:57

[ TEMATY ]

Lasy Państwowe

CBA

poseł Dariusz Matecki

Marek Stokowski/Adobe Stock

Lasy Państwowe

Lasy Państwowe

B. dyrektora generalnego Lasów Państwowych, b. dyrektora regionalnego ze Szczecina i b. dyrektora Centrum Informacyjnego LP zatrzymali funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego - podał rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński.

Dobrzyński napisał na X, że działania CBA przeprowadzono we wtorek rano na polecenie Prokuratury Krajowej.
CZYTAJ DALEJ

Wideo z Gazy dla Papieża: „Cały świat modli się za Ciebie”

2025-02-25 19:18

[ TEMATY ]

modlitwa

papież Franciszek

Gaza

Vatican Media

Proboszcz parafii Świętej Rodziny w Gazie, ks. Romanelli, wraz z grupą sióstr zakonnych, dzieci i parafian wysłał do Ojca Świętego, przebywającego w Klinice Gemelli, nagranie wideo, aby zapewnić go o wdzięczności, bliskości i modlitwach. Jak poinformowało watykańskie Biuro Prasowe, w poniedziałek Franciszek zadzwonił, aby podziękować.

Autorzy niespełna 40-sekundowego filmu chcieli wyrazić Franciszkowi wdzięczność, bliskość, zapewnić o modlitwie. „Cały świat modli się za Ciebie i jest Ci bardzo wdzięczny, a my wszyscy pragniemy Twojego zdrowia” - brzmiało jego przesłanie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję