Reklama

Niedziela Rzeszowska

Kolęda sercu bliska

Lulajże, Jezuniu... to najpiękniejsza kołysanka świata. W jej rytm Najświętsza Matula tuli Boże Dziecię…

Niedziela rzeszowska 1/2021, str. V

[ TEMATY ]

kolęda

Bożena Sztajner/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

A jaka jest historia tej przeuroczej, wzruszającej kolędy, która na całym świecie jest synonimem polskości i chrześcijańskiej kultury? Jak twierdzą badacze, powstała ona najprawdopodobniej w połowie XVII wieku, choć pierwszy zapis tekstu znajdujemy w zbiorze z 1705 r. zachowanym w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu.

Kolejne zapisy tekstu kolędy znajdujemy w rękopisach z połowy XVIII wieku, m.in. Sióstr Benedyktynek w Staniątkach, kancjonałach Sióstr Franciszkanek czy Karmelitanek i innych. Po raz pierwszy tekst kolędy ukazał się drukiem w lwowskiej oficynie Szlichtynów w zbiorze kantyczek w 1767 r., a następnie w 1785 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Zapis melodii kolędy, jakże sercu bliskiej – w nieco innej wersji, niż znamy ją dzisiaj – ukazał się drukiem w 1843 r. w drukarni Stanisława Gieszkowskiego w antologii ks. Michała Marcina Mioduszewskiego Pastorałki i kolędy z melodyjami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane a przez X.M.M.M. zebrane. Uwaga: Piosnki te w kościele śpiewane być niepowinny. A uzbierało się ich w omawianym zbiorze 292. Właśnie ukazał się reprint tego wydania.

Kolejne lata przynoszą różne formy prezentacji kolędy, zarówno co do tekstu, jak i melodii, choć tej drugiej zmiany dotyczą w mniejszym stopniu. Przykład znajdziemy w zbiorze pt. Kantyczki z nutami, zebrał Jan Kaszycki, kierownik Szkoły Ludowej w Krakowie, muzykę przejrzał Feliks Nowowiejski, dyrektor Towarzystwa Muzyczn. w Krakowie, wydał X. Melchior Kądzioła, redaktor «Prawdy». Kraków, 1911, Drukarnia «Prawdy» pod zarządem Józefa Jondry”. Na zewnętrznej, twardej okładce, złoconymi literami napisano: Kantyczki z nutami. Pójdźmy wszyscy do stajenki.

W tym unikalnym zbiorze, którego reprint na podstawie egzemplarza archiwalnego ukazał się staraniem Wydawnictwa Kurii Biskupiej w Lublinie w 1984 r. pod redakcją ks. dr. Władysława Zakrzewskiego, znajdujemy 264 utwory zebrane w dwóch działach: I – Kolędy kościelne (196) i II – Kolędy domowe i pastorałki (70). Kolęda Lulajże Jezuniu, moja perełko oznaczona jest numerem 73 i znajduje się na str. 133-134.

Reklama

Jakże nie zajrzeć do Śpiewnika kościelnego ks. Jana Siedleckiego, gdzie w wydaniu XXXIX, Kraków 1994, pod redakcją ks. prof. Karola Mrowca (redaktor naczelny) na str. 44-45 znajdziemy dwie wersje melodii naszej rzewnej kolędy.

Tak przez wieki kształtowała się historia tej najpiękniejszej, najserdeczniejszej, najczulszej kolędy. Niech nam mały Jezus błogosławi na wszystkich drogach naszego życia.

2020-12-28 16:23

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Śpiewanie kolęd - nieodłączna część świątecznej tradycji

[ TEMATY ]

kolęda

cronisław/pl.fotolia.pl

Śpiewanie kolęd od wieków stanowi nieodłączną część świątecznej tradycji. Wiele z nich, posiada ciekawą historię, znaczenie i rolę w różnych kulturach. Aktualnie według liturgii Kościoła katolickiego, śpiewa się je od Eucharystii w nocy z 24 na 25 grudnia, czyli pasterki, do święta Chrztu Pańskiego w pierwszą niedzielę po 6 stycznia. Dopuszczalne jest jednak wykonywanie ich aż do 2 lutego.

Początkowo na ziemiach polskich nie używano terminu "kolęda". Nazwa ta, oznaczała wówczas wizytę duszpasterską, wiążącą się ze zbieraniem datków na funkcjonowanie kościoła. Samo słowo "kolęda" pochodzi od rzymskiego terminu "calendae", który oznacza pierwszy dzień miesiąca, przypadający w terminie regulowania należnych długów oraz wręczania podarków. - Następnie zaczęto tę nazwę przesuwać na "pieśni życzące" i dodawać do nich postać Jezusa, św. Jana... - te postacie zastąpiły stare bóstwa będące np. personifikacją sił natury. To był widoczny znak tego, że chrześcijaństwo jest coraz powszechniejsze - wyjaśnił KAI muzykolog dr Tomasz Nowak.

CZYTAJ DALEJ

Święty lekarz

Niedziela rzeszowska 6/2018, str. VII

[ TEMATY ]

sylwetka

św. Józef Moscati

Archiwum

Św. Józef Moscati

Św. Józef Moscati

Papież Franciszek w swoim Orędziu na XXVI Światowy Dzień Chorego ukazuje Jezusa na Krzyżu i Jego Matkę. Chrystus poleca św. Janowi wziąć Ją do siebie – „i od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie” (J 19, 27). W tajemnicy Krzyża Maryja jest powołana do dzielenia troski o Kościół i całą ludzkość. Również uczniowie Jezusa są powołani do opieki nad ludźmi chorymi.

CZYTAJ DALEJ

Rozmowa z Ojcem - #V niedziela wielkanocna

2024-04-27 10:33

[ TEMATY ]

abp Wacław Depo

Karol Porwich/Niedziela

Abp Wacław Depo

Abp Wacław Depo

Jak wygląda życie codzienne Kościoła, widziane z perspektywy metropolii, w której ważne miejsce ma Jasna Góra? Co w życiu człowieka wiary jest najważniejsze? Czy potrafimy zaufać Bogu i powierzyć Mu swoje życie? Na te i inne pytania w cyklicznej audycji "Rozmowy z Ojcem" odpowiada abp Wacław Depo.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję