Reklama

Śladami "Króla Instrumentów" w Diecezji Legnickiej (1)

Dzisiejszym artykułem pragniemy zaprezentować cykl reportaży związanych z historią kościołów w diecezji. Jednak naszym nadrzędnym celem jest przedstawienie przepięknych instrumentów, jakie znajdują się w naszych kościołach - organów. Chcielibyśmy chociaż w niewielkim stopniu ukazać piękno i majestat "króla instrumentów".
Rozpoczynamy od kościoła pw. św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej w Wałbrzychu. Od 1966 r. proboszczem i dziekanem w tej parafii jest ks. prał. Julian Źrałko.

Niedziela legnicka 19/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kościół został zbudowany w latach 1896 -1899. Od 1945 r. stał się kościołem parafialnym dla wielu polskich rodzin, które osiedliły się w Wałbrzychu. Budowla z cegły, na planie krzyża łacińskiego, w stylu neoromańskim pięknie komponuje się w krajobraz, którego tłem jest góra Chełmiec, z krzyżem jubileuszowym na szczycie.
Jest to świątynia trójnawowa, z wnętrzem w stylu neogotyckim i filarowo-kolumnowym transeptem. Na przecięciu nawy głównej z transeptem wzniesiono wysoką wieżę, w której rozbrzmiewają 3 dzwony, poświęcone w 1972r. przez bp. Pawła Latuska. W prezbiterium, na jego tylnej ścianie, stoi odrestaurowany w 2002r. drewniany ołtarz w stylu neogotyckim. W 1962 r. odbyły się uroczystości intronizacji obrazu Matki Bożej Różańcowej, której dokonał bp Wincenty Urban. Dodano drugi tytuł kościołowi i od tego czasu w ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej zwanej Białokamieńską. Obraz Matki Bożej przywiózł do parafii ks. Leon Jezierski (o. Anzelm). Twierdził, że obraz pochodzi z archidiecezji lwowskiej, z miejscowości Biały Kamień, w powiecie Złoczów. Przedstawia Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem. Obraz cieszy się wielkim kultem, czczony jest pw. Matki Bożej Różańcowej, której święto przypada 7 października.
W latach 1969-71 wykonano szereg prac remontowych. W 1998 r. przebudowano prezbiterium i ustawiono nową, marmurową mensę (ołtarz), której konsekracji dokonał bp Tadeusz Rybak, zainstalowano ekologiczne ogrzewanie gazowe, założono nowe żyrandole oraz wstawiono pięć witraży. W 1999 r. odbył się uroczysty jubileusz 100-lecia poświęcenia kościoła pod przewodnictwem bp. Tadeusza Rybaka. W 1991r. kościół został wpisany do rejestru zabytków.
Nad wejściem głównym, w środkowej części chóru znajdują się organy. Zbudowane zostały w 1898r. przez firmę Schlag und Söhne ze Świdnicy - OPUS 516. Późnoklasycystyczny, jednokondygnacyjny, drewniany prospekt instrumentu zawarty jest w trzyczęściowej szafie organowej, w kolorze ciemnobrązowym. Wszystkie piszczałki ujęte są półkolistymi arkadami.
Jest to instrument o trakturze pneumatycznej. Traktura: są to wszystkie urządzenia, które mają za zadanie połączyć klawiaturę z zaworami wpuszczającymi powietrze do odpowiednich piszczałek. W skład traktury wchodzą m. in. przewody rurkowe, mieszki, przekaźniki, stożki. Na końcu traktury znajduje się wiatrownica. Jest to bardzo precyzyjne urządzenie w formie skrzyni, na której ustawione są piszczałki. Wiatrownica wpuszcza w odpowiednim czasie odpowiednią ilość powietrza do piszczałek.
Przed prospektem umieszczony jest wolno stojący kontuar. Zawiera on dwa manuały, liczące po 54 klawisze, o skali 1C - 5F (C - f3). Klawiatura pedału posiada 27 klawiszy, o skali 1C - 3D (C - d1). Nad II manuałem znajduje się 19 registrów (manubrii), które uruchamiają 14 głosów organowych. Należą do nich:
Zespół brzmieniowy manuału I: Bordun 16 I, Principal 8I, Hohlflöte 8 I, Octave 4 I, Mixtur 3 fach.
Zespół brzmieniowy manuału II: Gedackt 8 I, Schalmei 8 I, Aeoline 8 I, Principal 4 I, Fl. Travers4 I.
Zespół brzmieniowy pedału: Violon 16 I, Subbas 16 I, Octavbas 8 I, Cello 8 I.
Organy posiadają również urządzenia dodatkowe: Tutti (włączenie przy pomocy jednego registra wszystkich głosów instrumentu), Tremolo (urządzenie służące do rytmicznego zakłócania ciśnienia powietrza dopływającego do wiatrownicy, w efekcie powodujące wibracje dźwięku), połączenia Manual-Coppel, Pedal-Coppel zu I, Octav-Coppel zu I, wałek Crescendo.
Jeden miech magazynowy, fałdowy, obsługuje całość zespołu. Miech połączony jest z dmuchawą, która napędzana silnikiem elektrycznym wtłacza do niego sprężone powietrze.
W 1984 r. przeprowadzono kapitalny remont instrumentu, który wykonała Firma Organmistrzowska Stanisława Broszko i Bolesława Broszko z Tomisławia koło Bolesławca. W 1992 r. wykonano strojenie instrumentu.
Organy piszczałkowe są istotnym elementem wystroju kościoła, mają podtrzymywać i wzbogacać śpiew podczas liturgii i nabożeństw. Nie możemy przedstawić brzmienia instrumentów, ale chcieliśmy przybliżyć ich piękno zewnętrzne. Zapraszamy do kościoła św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej w Wałbrzychu do posłuchania "króla instrumentów".
Dziękujemy Księdzu Prałatowi Julianowi Źrałko za udostępnienie organów, materiałów zdjęciowych i okazaną nam pomoc w pracy nad niniejszym artykułem.

Składamy serdeczne podziękowania wszystkim Księżom, Organistom, którzy poświęcili swój czas, aby pomóc nam zebrać materiał do artykułów. Dziękujemy Służbie Ochrony Zabytków - Delegatura Wałbrzych za udostępnienie materiałów dotyczących architektury prospektów organowych. Dziękujemy ks. Piotrowi Dębskiemu i ks. Piotrowi Nowosielskiemu za udzieloną nam pomoc w przygotowaniu reportaży.
Autorzy

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela łódzka 27/2022, str. IV

[ TEMATY ]

Kościół

wakacje

savoir vivre

Karol Porwich/Niedziela

Szlachetność i elegancja to punkt wyjścia dobrego wychowania. O ładnym stroju, który nie zawsze jest elegancki, o tym jak ubrać się w upalny dzień na Mszę św. i jak reagować na płacz dziecka podczas liturgii, z ks. dr. Jackiem Kacprzakiem rozmawia Julia Saganiak.

Julia Saganiak: Dlaczego savoir vivre jest obowiązkiem każdego katolika?

Ks. dr Jacek Kacprzak: Uczeń Jezusa Chrystusa przede wszystkim pragnie żyć z Nim w przyjaźni, dlatego słucha Jego słowa, czyni z niego praktykę swojego życia, chce naśladować swojego Mistrza. Drugim najważniejszym przykazaniem w nauczaniu Jezusa jest – zaraz po miłości Boga – miłość bliźniego. To właśnie z miłości bliźniego wypływa pragnienie, a zarazem obowiązek okazywania mu szacunku. Każda społeczność wypracowuje formy, poprzez które człowiek okazuje cześć. W różnych obszarach kulturowych mogą się one między sobą różnić, lecz ich istota pozostaje niezmienna. Stąd trudno uznać za słuszne stanowisko, że formy kulturalnego współżycia międzyludzkiego są strukturą ograniczającą indywidualność i wolność. Najczęściej też z biegiem czasu same formy ulegają modyfikacjom, np. to, co było uznawane jeszcze kilkanaście lat temu za nietaktowne, dzisiaj nikogo nie bulwersuje. Byłoby jednak wielką stratą dla życia społecznego, gdyby porzucić wszelkie formy w imię spontanicznego wyrażania siebie. Ustalone formy służą przede wszystkim temu człowiekowi, któremu chcę okazać szacunek.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał

2024-06-21 07:10

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Mat.prasowy

Czy wiesz, że pszczoły potrafią precyzyjnie wskazać drogę do nektaru tańcem, a gołębie zawsze odnajdują drogę do domu, nawet po podróży na tysiące kilometrów? W tym odcinku odkryjemy niezwykłe historie z natury, które pokazują, jak Bóg jest obecny w każdym aspekcie stworzenia. Zastanowimy się nad tym, jak przyroda świadczy o Jego mądrości i miłości.

- Fascynujące fakty o zwierzętach i ich zachowaniach.

CZYTAJ DALEJ

Służba cywilna. Mało znany, a ogromny potencjał państwa polskiego

2024-06-22 14:49

[ TEMATY ]

urzędnik

służba cywilna

Wojciech Kaczor

Adobe Stock

Roztropna troska o dobro wspólne to nie tylko idealistyczna, a może i nieco naiwna definicja polityki. To także zawodowa codzienność dla ok. 120 tysięcy urzędników rządowych w całej Polsce. Urzędników, którzy dbają o to, aby państwo polskie – to, o którego niepodległość walczyło tyle pokoleń Polaków – działało sprawnie i zapewniało warunki do pomyślnego i bezpiecznego wzrostu naszemu społeczeństwu i gospodarce.

Elitarny korpus

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję