Tydzień 25.
29 kwietnia – 5 maja 1919
Wojska bolszewickie próbujące odbić Wilno 29 kwietnia rozpoczęły ostrzeliwanie artyleryjskie miasta. Natarcie nastąpiło nocą następnego dnia z kierunku Mejszagoły. Gwałtowny szturm na pozycje Polaków, z początku udany, zatrzymał się o świcie z dużymi stratami po stronie polskiej. Atak na skrzydło nieprzyjaciela pod Karolinką spowodował wycofanie się bolszewików i odepchnięcie ich daleko na północ i wschód od Wilna.
Po zajęciu Grodna przez Polaków nową linię demarkacyjną z niemieckimi wojskami Ober-Ostu, okupującymi jeszcze Suwalszczyznę, obsadzili m.in. żołnierze Pułku Jazdy Tatarskiej. Pułk formowany był od stycznia wśród polskich muzułmanów. W odezwie kierowanej „do narodu tatarskiego” wzywano: „Wszyscy wierni wyznawcy Proroka pod broń! Odradza się nasz stary tatarski konny pułk Rzeczypospolitej i wzywa wszystkich wiernych, zamieszkujących Polskę i Litwę, do swych szeregów, pod zielony sztandar Proroka! Niech Bóg błogosławi poczynania Wasze!!!”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
W ostatnich dniach kwietnia na froncie galicyjskim wznowiono działania przeciw wojskom ukraińskim, z myślą o trwałym zabezpieczeniu Lwowa przed atakami i przygotowaniu generalnej ofensywy. Męstwem i ofiarnością wyróżniali się żołnierze z Wielkopolski, walczący na wschód od miasta. 29 kwietnia miała miejsce walka powietrzna między dwoma samolotami ukraińskimi, które się pojawiły nad Lwowem, a samolotem pilotowanym przez por. Stefana Steca. Nad Sokolnikami doszło do wymiany ognia i poważnego uszkodzenia jednej z ukraińskich maszyn. Było to pierwsze indywidualne polskie zwycięstwo w walce stoczonej w powietrzu. W działaniach kwietniowych na froncie ukraińskim polscy piloci wykonali 149 lotów i zrzucili na pozycje nieprzyjaciela łącznie 3552 kg bomb.
W Warszawie wiece pierwszomajowe, organizowane przez PPS na placu Saskim i przez Radę Delegatów Robotniczych na placu Teatralnym, zgromadziły kilkanaście tysięcy osób. W Łodzi, Zagłębiu Dąbrowskim i innych centrach przemysłowych domagano się zaprzestania wojny z republikami radzieckimi. W Częstochowie Narodowy Związek Robotniczy zorganizował pochód z orkiestrą i śpiewami narodowymi na Jasną Górę, gdzie wysłuchano Mszy św.
3 maja w całym kraju uroczyście obchodzono rocznicę uchwalenia Konstytucji w 1791 r. – jako święto narodowe i kościelne. Celebrowano specjalne nabożeństwa w kościołach, synagogach i meczetach; organizowano defilady, akademie, pochody z licznym udziałem wojska i młodzieży szkolnej. W przemówieniach żądano przyłączenia do Macierzy Gdańska, Pomorza, Śląska, Galicji Wschodniej, Wileńszczyzny. W Warszawie, na stokach Cytadeli, w obecności Naczelnika Państwa, posadzono drzewo Wolności jako zaczątek parku Traugutta; w Poznaniu na Malcie 16 tys. ludzi rozpoczęło sypanie kopca Wolności.