Reklama

Wielki Post na nowo odkrywany (5)

Niedziela płocka 13/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

19 i 25 marca Wielki Post, w pewnym sensie, został przerwany... Odeszliśmy od wielkopostnych tekstów mszalnych i fioletowego koloru szat liturgicznych, a ołtarze naszych kościołów mogły zostać przyozdobione kwiatami. Stało się tak z racji dwóch szczególnych obchodów liturgicznych: uroczystości św. Józefa (19 marca) oraz uroczystości Zwiastowania Pańskiego (25 marca). Gdyby któraś z tych uroczystości wypadła w Wielkim Tygodniu lub (w przypadku Zwiastowania Pańskiego) w Oktawie Wielkanocy, musiałaby zostać przełożona na czas po Oktawie Wielkanocnej, zgodnie z Tabelą Pierwszeństwa Dni Liturgicznych.
Z liturgicznym obchodem ku czci św. Józefa po raz pierwszy spotykamy się w Jerozolimie, w klasztorze św. Saby opata (+532) założonym ok. 485 r. Na Zachodzie wyraźny kult św. Józefa rozwinął się znacznie później. Martyrologium klasztoru w Reichenau nad Jeziorem Bodeńskim święto ku czci św. Józefa 19 marca wspomina po raz pierwszy w 850 r. Do Brewiarza i Mszału Rzymskiego obchód ku czci św. Józefa został wprowadzony w 1479 r. przez papieża Sykstusa IV (+ 1484). Natomiast papież Grzegorz XV (+ 1623) święto ku czci św. Józefa rozszerzył na cały Kościół, a błogosławiony Pius IX (+ 1878) w 1870 r. ogłosił św. Józefa patronem całego Kościoła.
Św. Józef pochodził z królewskiego rodu Dawida. Jego rodzinnym miastem był Nazaret w Galilei. Tak niewiele o nim wiemy, chociaż po Matce Bożej był Jezusowi najbliższą na ziemi osobą. Nawet to, czy był cieślą, nie jest zupełnie pewne. Z pewnością był rzemieślnikiem. Bóg wybrał go na opiekuna Świętej Rodziny. Być może zmarł jeszcze przed rozpoczęciem publicznej działalności Chrystusa, ponieważ Ewangelie - w których zresztą nie zanotowano ani jednego jego słowa - więcej o nim nie wspominają. Cieszył się w Kościele tak wielką czcią, że niektórzy - jak np. św. Bernardyn ze Sieny (+ 1444) - utrzymywali, iż osobnym przywilejem Bożym został cudownie wskrzeszony w dniu zmartwychwstania Chrystusa i z ciałem wzięty do nieba, tak jak Niepokalana Dziewica Maryja, i tylko gdzieś w Jerozolimie, w Dolinie Jozafata, pozostał pusty grób św. Józefa...
Wielkim szacunkiem i miłością cieszył się zawsze św. Józef wśród ludu polskiego. W Polsce jego kult datuje się od Xl/XlI w. Już wtedy bowiem w Krakowie obchodzono jego święto 19 marca. Największy jednak rozwój kultu Opiekuna Kościoła przypada w naszym kraju na wieki XVII i XVIII. Z XVII w. pochodzi także największe polskie sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, gdzie w 1673 r. umieszczono pierwszą wzmiankę o czci łaskami słynącego obrazu Świętego.
Uroczystość Zwiastowania Pańskiego przypada w Wielkim Poście, gdyż jej data pozostaje w ścisłej zależności od daty uroczystości Narodzenia Pańskiego. Konsekwentnie poprzedza ją o dziewięć miesięcy, choć niektórzy badacze genezy uroczystości w tym wypadku wykluczają z liturgii naturalne obliczenia. W liturgii północnoafrykańskiej, ale także w liturgii rzymskiej, Zwiastowanie łączono z Męką Chrystusa, w liturgii aleksandryjskiej i hiszpańskiej - z faktem stworzenia, ponadto w Rzymie i w Aleksandrii - także ze Zmartwychwstaniem Chrystusa. Sama data uroczystości w poszczególnych krajach oscylowała między dniami: 21, 22, 25, 26, 28 marca, 2, 9 kwietnia, a więc wiązała się z 14 dniem żydowskiego miesiąca Nisan, czyli równonocą wiosenną. W ten sposób wskazywano na specyficzną jedność Bożych dzieł: Stworzenie - Zwiastowanie/Wcielenie - Zmartwychwstanie.
Uroczystość Zwiastowania, nawiązującą bezpośrednio do tak dobrze znanej nam sceny Zwiastowania z Ewangelii św. Łukasza, zaczął najpierw wprowadzać Kościół Wschodni. Miało to miejsce prawdopodobnie już w V w. W Konstantynopolu uroczystość potwierdzona jest w VI w., w Antiochii - pod koniec VI w., zaś w Jerozolimie - w l poł. VII w. Na Zachodzie Zwiastowanie Pańskie przyjęło się od czasów Grzegorza Wielkiego (+ 504), a więc od przełomu VI i VII w. Podobnie jak w przypadku innych obchodów, pobożność ludowa nadała tej uroczystości charakter wybitnie maryjny. W Liber Pontificalis papież św. Sergiusz I (+ 701) polecił, aby w uroczystość Zwiastowania, podobnie jak w święto Ofiarowania Pańskiego, Narodzenia i Wniebowstąpienia (Zaśnięcia) Najświętszej Maryi Panny wychodziła procesja z litanią z kościoła św. Hadriana do bazyliki Santa Maria Maggiore. Procesja nie znalazła potwierdzenia w dokumentach z XII i XIII w., i zapewne dlatego nic zamieszczono jej w Mszale Piusa V. Zwiastowanie to ulubiony motyw w sztuce sakralnej, począwszy od II w. i sceny Zwiastowania utrwalonej w katakumbach św. Pryscylli.
W Polsce uroczystość Zwiastowania lud nazywał niegdyś świętem Matki Bożej Wiosennej albo Roztwornej, Zagrzewnej, Ożywiającej lub Kwietnej, a ludowe porzekadło głosiło w tym dniu nadejście wiosny: "Na Matkę Boską Roztworną rzuca jaskółka swoją topiel jeziorną". Uważano bowiem, że ptaki zimują w błotnych topielach. Czułą opiekę Matki Bożej Wiosennej nad ptactwem polnym ukazał w swym słynnym obrazie Piotr Stachiewicz (+ 1939). Z dniem Zwiastowania związano wiele przysłów, w których przepowiadano pogodę. Jedno z nich dotyczy także aury przewidywanej na Wielkanoc: "Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie".

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Syndrom cesarza

Niedziela Ogólnopolska 46/2022, str. 30

[ TEMATY ]

Chiny

commons.wikimedia.org

Polityka Xi Jinping jest bacznie obserwowana przez cały świat

Polityka Xi Jinping jest bacznie obserwowana przez cały świat

Podczas XX Zjazdu Komunistycznej Partii Chin przewodniczący Xi Jinping rozbił bank – ma 100% władzy, którą miał kiedyś tylko Mao Zedong. Nikt mu się już nie sprzeciwi i nie powie, że popełnia błędy.

Przywódca najliczniejszego państwa i najważniejszej gospodarki na świecie wypaczył wiele zasad, które utrzymywały system społeczno-gospodarczy od ponad 40 lat. Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping złamał ustaloną regułę dwóch 5-letnich kadencji, wyeliminował całą opozycję z najwyższych władz partii, a także upokorzył swojego poprzednika – Hu Jintao, przewodniczącego ChRL w latach 2002-12. Na polecenie Jinpinga zasłużony 80-letni polityk został wyprowadzony z sali obrad wbrew własnej woli na oczach ponad 2 tys. uczestników zjazdu oraz mediów z całego świata.

CZYTAJ DALEJ

Kto uderza w religię, uderza w człowieka

2024-06-11 13:33

Niedziela Ogólnopolska 24/2024, str. 17

[ TEMATY ]

wiara

Katolik

Adobe Stock

Treści antychrześcijańskie sączą się niemal wszędzie. Jaka jest nasza postawa wobec tego zjawiska?

Wiara chrześcijańska jest atakowana ze wszystkich stron i ogromne siły komunikacji naszego wieku są istotnie nastawione przeciwko niej. W tej epoce nasza religia potrzebuje nie cenzorów, ale tego, by być broniona bardziej wyraźnie, niż to było robione w ostatnich latach. Ci, którzy czują się zuchwali i oryginalni, powinni zdać sobie sprawę, że idą za jednym z najbardziej okrutnych szaleństw całej historii”. Słowa René Girarda (1923 – 2015), jednego z bardziej wpływowych antropologów XX wieku, są trafnym głosem w obronie religii w dzisiejszym postmodernistycznym chaosie.

CZYTAJ DALEJ

Byli solą w niemieckim oku

2024-06-26 07:04

[ TEMATY ]

wojna

Ulmowie

Samuel Pereira

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Samuel Pereira

Nowa dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w nocy z poniedziałku na wtorek wyrzuciła z ekspozycji materiały dotyczące rotmistrza Witolda Pileckiego, rodziny Ulmów oraz ojca Maksymiliana Kolbe. Co ich łączy? Niemcy, a konkretnie niemieckie zbrodnie na Polakach.

Rotmistrz Pilecki był więźniem niemieckiego obozu Auschwitz, skąd uciekł nocą z 26 na 27 kwietnia 1943 r. Wcześniej przez trzy lata zorganizował siatkę konspiracyjną i przesyłał meldunki, w których opisywał szczegółowo zbrodnicze funkcjonowanie obozu. Jest bohaterem polskiej historii, ale też symbolem tego jak ważne jest, by zachować pamięć o niemieckich zbrodniach.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję