Post jest to całkowite lub częściowe powstrzymanie się od przyjmowania pokarmów i napojów, podejmowane ze względów religijnych. Zachodzi tu widoczna różnica w stosunku do diety zdrowotnej, sportowej,
czy kosmetycznej, ale także od przepisów Tory, zakazującej spożywania pokarmów nieczystych.
Prawo Starego Testamentu nakazywało post w Dzień Przebłagania - Pojednania (iom kippur - zob. Lb 29, 7), a następnie po niewoli babilońskiej poszerzyło te praktyki o cztery dodatkowe dni. Jednak obok
tych, niejako nakazanych dni, księgi Starego Testamentu informują nas o specjalnie obwoływanych dniach postu i pokuty Narodu Wybranego (np. 2 Krn 20, 3-4; Neh 9, 1). Poza postami "oficjalnymi", w których
uczestniczyła z mocy prawa cała społeczność Izraela, stosowano także posty indywidualne. Celem tych praktyk było wówczas wyrażenie żalu za popełnione grzechy (1 Sam 7, 6), odsunięcie nieszczęścia lub
zagrażającej kary (Est 4,1-3), próba złagodzenia gniewu Bożego (Jr 2,14-17). Post występuje także jako element złożonego ślubu lub jest środkiem przygotowawczym na spotkanie z Bogiem i Jego objawieniem
(Wj 34, 28; Dn 9, 3). Z praktykami postnymi Naród Wybrany silnie wiąże postawę pokory, która jest niczym innym jak uznaniem przed Bogiem swej grzeszności, niewystarczalności i słabości, dlatego poleca
się go jako element "wspomagający" w prośbach skierowanych do Boga w momentach szczególnie wielkich doświadczeń (1 Sm 7, 6), czego konsekwencją ma być łaska i miłosierdzie Boga. Od strony zewnętrznej
praktykom postnym towarzyszyły jeszcze inne zachowania, jak głośny płacz i narzekania, chodzenie w worze pokutnym, posypywanie głów piaskiem lub popiołem jako wyraz wewnętrznej pokuty, prośby o przebaczenie
lub odwrócenie nadchodzącego nieszczęścia. Nauczanie proroków kładzie akcent na powiązanie postu z praktykami modlitwy (Neh 1, 4, Ba 1, 5), sprawiedliwością w postępowaniu i dziełami miłosierdzia (Iz
58, 3-7, Jr 14,12). Chodzi więc tu wyraźnie o wypełnienie zasadniczych obowiązków moralnych wobec Boga, zwłaszcza sprawiedliwości i miłości.
Nowy Testament mówi o praktykach postnych uczniów Jana Chrzciciela oraz środowisk faryzejskich (Mt 9, 14-17), którzy zachowywali post dwa razy w tygodniu (Łk 18,12). Sam Jezus Chrystus pościł w samotności
na pustkowiu przez czterdzieści dni, po upłynięciu których rozpoczął swą publiczną działalność (Mt 4, 2). Jego krytyka pod adresem praktyk faryzejskich dotyczy nie samego postu, lecz przyjmowanej wówczas
postawy (kładli oni akcent na zewnętrznej, dostrzeganej i podziwianej przez innych stronie Mt 6, 16-18). Podobnie jak prorocy, Pan Jezus wskazuje na wewnętrzny wymiar praktyki postnej, minimalizując postawę
zewnętrznego, pokazowego umartwienia. Jezus nie ustala w tym względzie nowych norm, lecz dotychczasową praktykę postu włącza w realizowaną przez siebie pełnię zbawienia. Stąd sięgając do Ewangelii św.
Mateusza w rozdziale 6 znajdziemy pouczenie Pana Jezusa o poście, który występuje w ścisłym powiązaniu z modlitwą i dziełami miłosierdzia, których dzisiejszym - minimalizującym praktyki postne - katolikom
należy z całego serca życzyć.
Pomóż w rozwoju naszego portalu