Wydział Wychowania Katolickiego Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej był w dniach 22-26 stycznia br. organizatorem kursu pisania ikon pierwszego stopnia
Obejmował czas 65 godzin dydaktycznych. Przygotowany został przez s. Agnieszkę Piątkowską i Longinę Cywińską. Zajęcia prowadziła Danuta Hańczyk, która pisania ikon uczyła się w Eikonon Schole w Użgorodzie na Zakarpaciu (Ukraina). Prowadzą ją grekokatolicy. Uczestniczki w liczbie dziewięciu pracowały w sali parafii Świętego Krzyża na Pogodnie, którą życzliwie udostępnił im ks. prob. Piotr Kordula. Zadaniem kursantek na tym początkowym etapie było samodzielne napisanie ikony Świętego Oblicza Chrystusa. W trakcie kursu adeptki uczestniczyły w Nieszporach odprawianych w ramach Tygodnia Ekumenicznego w prawosławnej cerkwi pw. św. Mikołaja w Szczecinie. Modlitwę prowadził proboszcz parafii o. Paweł Stefanowski, a homilię wygłosił o. Henryk Paprocki. Do cerkwi udano się jeszcze po raz drugi, by wysłuchać prelekcji o. Pawła o roli, jaką ikony i freski odgrywają w życiu religijnym chrześcijan prawosławnych. O. Paweł miał ułatwione zadanie, bo ilustracją do tematu jest wnętrze tej pięknej szczecińskiej świątyni. Jest w niej pełny duży ikonostas oraz mały boczny, zaś freski z przedstawieniami Chrystusa i Bogarodzicy, scen biblijnych i postaci świętych wypełniają wszystkie ściany i sklepienia.
Reklama
Zostałem zaproszony na podsumowaniu kursu. Ukończone ikony poświęcił ks. Robert Mrozowski. Uczestniczki kursu mówiły o motywach, które skłoniły je do udziału w szkoleniu. Dzieliły się też bardzo osobistymi świadectwami przeżyć duchowych, których doświadczyły w tych dniach, gdy w skupieniu pochylały się nad deską z pędzelkiem w dłoniach.
„Byłam zdziwiona, gdyż po powrocie do domu miałam dużo siły, mimo kilku godzin ciągłej aktywności. Odczuwałam dużo radości i byłam pewna jej źródła, było to Oblicze Chrystusa”.
„Uczestniczyłam już wcześniej na kursie w Użgorodzie, pisząc tam inną ikonę Oblicza Chrystusa. Dla mnie związane to było z czasem, gdy trzy miesiące wcześniej straciłam dziecko w swym łonie. Był to dla mnie czas takiego płaczu duszy i modlitwy bardzo głębokiej. Pisanie ikon, a wykonałam ich dla bliskich około dziesięciu, jest dla mnie formą modlitwy. Cieszę się, że te zajęcia odbyły się w Szczecinie i jestem ogromnie wdzięczna Bogu, że mogłam w nich uczestniczyć”.
„Czekałam na ten kurs pisania ikon. Nauczył mnie cierpliwości, podczas gdy przez całe życie spieszyłam się, chciałam wszystko robić perfekcyjnie. Teraz pracowałam powoli, mając możliwość zastanowienia się nad sobą. Ten wizerunek jest niezwykły, dlatego że ma On oczy nie wzięte z wzorca, tylko od Osoby bardzo mi bliskiej”.
„Dotychczas oglądałam ikony, zachwycając się nimi, ale siąść i je pisać! Jest to dla mnie pierwsze doświadczenie. Stawiałam sobie pytanie: Panie Boże, jak Cię namalować? Gdy pociągałam pędzlem, przyszła mi taka myśl, że dotykam twarzy Jezusa, tak jak powstała chusta Weroniki przez dotknięcie”.
„Od samego początku, gdy zobaczyłam ogłoszenie o kursie, byłam zdecydowana wziąć w nim udział i potraktować ten czas jako rekolekcje. Czułam, że gdzieś mi się w życiu Pan Jezus zgubił. Może nie On, ale ja Go zgubiłam. Czas ten był błogosławiony, gdyż Pan Jezus pozwolił mi odnaleźć się w Nim”.
„Cieszę się, że ten kurs doszedł do skutku, w dogodnym czasie, gdy są ferie – mówiła organizatorka Longina Cywińska w podsumowaniu, wręczając certyfikaty zaświadczające zdobycie podstawowej wiedzy i umiejętności ikonopisania. – Dał nam wszystkim wiele radości, a prowadząca Dorota stworzyła z nas wspólnotę. Planujemy dalsze tego typu spotkania”.
Żyjemy w czasie, w którym dominuje kultura obrazu. Nasze oczy są bombardowane tysiącami reklam, bilbordów, zdjęć, teledysków. Natłok i jaskrawość tych elementów wizualnych
coraz częściej rozprasza i zaczyna męczyć. Człowiek chce odpocząć.
Jan Paweł II w Novo millenio ineunte pisał o ujawniającej się u ludzi Zachodu potrzebie medytacji. Sztuka czytania ikony może stać się odpowiedzią na tę potrzebę.
Ikona bowiem napełnia nas pozytywnymi treściami, umożliwia wyciszenie, pomaga w medytacji i kontemplacji. Ikona, jak pisał Papież, odsłania scenę, na której trzeba skupić uwagę,
pomaga ukierunkować wyobraźnię i ducha (por. RVM 29).
Chrześcijanie na Zachodzie prawdy wiary spisywali w postaci ksiąg, na Wschodzie opisywali językiem obrazu w ikonie. Stąd mówimy, że ikony się pisze - a nie maluje.
Wszystko na ikonie jest znakiem: kolor, postaci - ich układ, twarze, także napisy, przedmioty.
Człowiekowi żyjącemu w kulturze obrazu ikona może pomóc w przeżyciu prawdy Bożego Narodzenia. Niniejsze rozważania osnujemy wokół XV-wiecznej ikony Bożego Narodzenia ze szkoły
Andrzeja Rublowa. Przedstawia ona ewangeliczną relację o Narodzeniu, ale także o zwiastowaniu pasterzom i podróży mędrców. Poszczególne epizody na ikonie tworzą całość
tak, że jest ona swoistym traktatem teologicznym napisanym kolorem, kształtem i symbolem.
Tło naszej ikony jest złote, co symbolizuje Boską rzeczywistość, jasność Bożego światła. Patrząc na ikonę widzimy Teofanię - objawienie się Boga. Chrześcijanie na Wschodzie, modląc się przed
ikoną, powiedzą coś więcej: to ikona patrzy na nas, jest oknem, przez które dociera do nas Teofania.
Nasza ikona nie ma nic wspólnego z idyllicznością bożonarodzeniowej szopki. Sceneria jest surowa, pustynna. Centrum obrazu to skalista grota, jej czarny otwór. Kolor czarny symbolizuje
piekło, maksymalne oddalenie od Boga - źródła światłości. Nad grotą jaśnieje „trójsłoneczne Światło”. Pojedynczy promień wychodząc z gwiazdy rozdziela się na trzy i dociera
do wnętrza groty.
Z jednej strony to przypomnienie, że święto Bożego Narodzenia było częścią Epifanii (tak było do IV w.) i stanowiło fragment Wielkich Teofanii, z drugiej zaś strony jest symbolem
Trójcy Świętej, działania w świecie Trójjedynego Boga. Według św. Grzegorza z Nazjanzu Boże Narodzenie jest „świętem powtórnego stworzenia”, gdyż Duch Święty, który jest
wieczną radością między Ojcem i Synem, jest radością dawania życia. Bóg, posyłając Swego Syna, sprawia, że z wysoka nawiedza nas Wschodzące Słońce, by zajaśnieć tym, co w mroku
i cieniu śmierci mieszkają (por. Łk 1, 78n).
P. Evdokimov tak interpretuje to, że na ikonie Dzieciątko znajduje się wewnątrz czarnej groty: „Aby dotknąć otchłani i stać się sercem stworzenia, Chrystus mistycznie umieszcza swoje
narodzenie w głębi otchłani, gdzie zło butwieje w swym ostatecznym zagęszczeniu. Chrystus narodził się w cieniu śmierci; Boże Narodzenie pochyla niebiosa aż po piekło,
a my wpatrujemy się w leżącego w żłobie Baranka z Betlejem”. „Światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła”
(J 1, 5).
Pieluszki, w które owinięty jest Chrystus, przywodzą na myśl płótna pogrzebowe, w które zostanie owinięty po śmierci, a żłób jest nawiązaniem do grobu. Prawdziwy Bóg
stał się prawdziwym Człowiekiem (w prawym dolnym rogu ikony widzimy scenę kąpieli). Narodziny są zapowiedzią Paschy. Ona stanie się źródłem chrzcielnym, ocalającym nas od śmierci. Kąpiel Dzieciątka jest
też symbolem chrztu. Pisze Evdokimov, cytując tekst liturgiczny: „owinięty pieluszkami rozrywa silne więzy naszych grzechów, pieluszki - opaski pogrzebowe zapowiadają śmierć zdeptaną przez
śmierć”.
Przeczucie śmierci i złożenia do grobu wskazuje smutek na twarzy Maryi. Ale smutek ten zostaje pokonany przez zaufanie. Boża Rodzicielka patrzy w naszym kierunku, chcąc swym
wzrokiem przyciągnąć nas do siebie; ufa, że śmierć i grób nie jest końcem i porażką. Plan Boga ma sens.
Tajemnica Bożego Narodzenia to pojednanie dwóch światów. Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek został przebóstwiony. Owo przenikanie przenikanie się świata Boskiego i ludzkiego widzimy
na ikonie: aniołowie znajdują się obok ludzi. Trzech aniołów w głębokim ukłonie adoruje swego Pana, dwóch jest zwróconych w stronę Źródła Światła, jeden ogłasza pasterzom radosną
nowinę. Aniołowie służą Bogu i przychodzą z pomocą ludziom. Człowiek już nie musi tylko o własnych siłach szukać Boga (co symbolizuje wspinanie się ku górze trzech mędrców),
ale Bóg sam odsłania mrok tajemnicy i objawia się człowiekowi. Objawia się tam i w taki sposób, gdzie człowiek się nie spodziewał.
Tu pojawiają się wątpliwości człowieka. W lewym dolnym rogu widzimy smutnego, pełnego niepokoju i wątpliwości św. Józefa. Jest kuszony przez szatana. W Józefie odnajdujemy
siebie i nasze wątpliwości. My również, tak jak on, nie umiemy zrozumieć planów Boga; patrząc tylko po ludzku, nie umiemy odkryć radości, jaką daje Ten, który przyszedł na ziemię.
Kontemplując ikonę Bożego Narodzenia dochodzę do tego wniosku, do jakiego doszedł Andrzej Turczyński, że ona „otwiera mi oczy również na sens i wartość mojego własnego życia, że nie
mam nic bardziej osobistego, bardziej własnego, niż ofiarowane mi życie, zatem w święto Narodzin Zbawiciela świętuję również moje własne istnienie, moje życie jako uczestnictwo w nieustającej
uczcie miłości, moje bycie w świecie, które nie jest przecież niczym innym niż ofiarowanym mi powołaniem do uczestnictwa w samym Bogu”.
Mija 99 lat od śmierci Antoniego Gaudíego, słynnego katalońskiego architekta okresu secesji. Jego opus magnum stała się wciąż nieukończona Sagrada Familia w Barcelonie a sam Gaudi, będący tercjarzem franciszkańskim, jest o krok od beatyfikacji. 14 kwietnia Papież Franciszek ogłosił Antoniego Gaudíego Czcigodnym Sługą Bożym, zatwierdzając dekret o heroiczności jego cnót.
Do pielęgnowania nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa zachęcił Leon XIV Polaków podczas dzisiejszej audiencji ogólnej. Byli wśród nich uczestnicy Jubileuszowej pielgrzymki duchowieństwa i wiernych diecezji bydgoskiej, wraz z biskupem Krzysztofem Włodarczykiem.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.