Św. Teresa Benedykta od Krzyża jest rzeczniczką Boga i człowieka na naszym kontynencie – powiedział abp Marek Jędraszewski podczas konferencji „Splendor Personae. Święta Edyta Stein – patronka Europy”, zorganizowanej w 126. rocznicę urodzin Edyty Stein
Kiedy 1 października 1999 r. Jan Paweł II ogłosił współpatronkami Europy św. Brygidę Szwedzką, św. Katarzynę ze Sieny oraz św. Teresę Benedyktę od Krzyża (Edytę Stein), to napisał, że miał konkretny powód, dla którego wybrał te trzy postacie.
Znaczenie św. Edyty Stein dla Starego Kontynentu Papież Polak uzasadnił m.in. tym, że związana była z różnymi krajami i umiała przerzucać most między chrześcijaństwem a judaizmem, a także tym, że prowadząc dialog ze współczesną myślą filozoficzną, stała się symbolem „przemiany dokonującej się w człowieku, kulturze i religii”.
Uczestnicy konferencji „Splendor Personae. Święta Edyta Stein – patronka Europy”, która odbyła się 12 października br. na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, byli zgodni, że świadectwo życia świętej oraz jej twórczość są jeszcze bardziej aktualne dzisiaj – w czasach, gdy na Starym Kontynencie panuje głęboki kryzysy tożsamości.
Modlitwa o prawdę
– Można wskazać pięć wymiarów jej przesłania dla nas – powiedział abp Jędraszewski. Metropolita krakowski mówił m.in. o wymiarze Krzyża jako fundamentu chrześcijaństwa, temacie wolności, o geniuszu kobiety i tożsamości europejskiej. Swoje rozważania hierarcha zaczął od kluczowego w obecnych czasach zagadnienia prawdy.
Reklama
– Świat dzisiejszy chce się określić terminem „postprawda” – powiedział abp Jędraszewski i wyjaśnił, że pojęcie to nie oznacza wprost kłamstwa, lecz jest narracją skupioną na emocjach z pominięciem faktów. Propagatorzy postprawdy odwołują się do lęków i obaw, co w efekcie pozwala im sterować nastrojami społecznymi. – Tymczasem św. Edyta Stein chciała dochodzić do prawdy. I wsłuchiwać się w prawdę, która nie pochłania, ale pozwala autentycznie żyć – podkreślił arcybiskup.
„Tęsknota za prawdą była moją jedyną modlitwą” – mówiła przyszła święta.
Miłość w bezsilności Krzyża
Edyta Stein urodziła się 12 października 1891 r. w rodzinie żydowskiej. Studiowała na Uniwersytecie Wrocławskim germanistykę, historię i psychologię, a potem pojechała do Getyngi. Tam napisała doktorat „O zagadnieniu wczucia”. Wtedy jeszcze uważała się za ateistkę.
Doświadczenie I wojny światowej, spotkania z filozofem Maxem Schelerem, a w końcu lektura „Życia św. Teresy z Avila” spowodowały, że Stein się nawróciła i przyjęła chrzest św., a 14 października 1933 r. wstąpiła do Karmelu w Kolonii i przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. – Ona sobie uświadomiła, że Pan ją powołał. A jak poprosiła o imię, to mówiła, że dostała takie, jakie chciała – powiedział w trakcie referatu
ks. prof. Jerzy Machnacz z Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu i podkreślił: – Edyta Stein dostrzegła w Jezusie Mesjasza. I zrozumiała, że tylko w bezsilności Krzyża objawia się cała miłość Boga do stworzenia.
Na początku sierpnia 1942 r. Edyta Stein została aresztowana przez Niemców. Najpierw przebywała w obozie Westerbork, a potem przewieziono ją do Auschwitz, gdzie została zagazowana.
Reklama
– Z zapisków św. Edyty Stein wynika, że ona czuła dogłębnie ciężar zaczynającej się katastrofy już dwa tygodnie po wybuchu wojny. To wtedy pisała, że Ukrzyżowany spogląda na nas i pyta, czy chcemy dotrzymać tego, co otrzymaliśmy w godzinie Łaski. Dlatego ufam, że w tych wszystkich miejscach boleści ona była świadkiem Bożej miłości do końca – powiedział ks. dr Manfred Deselaers z Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu.
Jaką drogą pójdziemy?
Kapłani i naukowcy patrzący na życie św. Edyty Stein i analizujący jej dzieła zgadzają się, że droga, którą proponuje ona Europie, polega na „odzyskaniu Uchrystusowionej cywilizacji”.
– Nie wiemy, czy Europa nią pójdzie, bo jest wybór – powiedział na konferencji ks. prof. Marek Talar, a na zakończenie swojego wykładu przyznał: – Nie mam wątpliwości, że droga wskazana przez św. Edytę Stein jest szansą na zbudowanie tej cywilizacji, którą Jan Paweł II określił „cywilizacją miłości”.
***
Nagrody im. Edyty Stein
W trakcie konferencji „Splendor Personae. Święta Edyta Stein – patronka Europy” na UKSW po raz pierwszy w historii wręczono nagrody im. Edyty Stein. Wyróżnienia otrzymali: ocalona z Holokaustu Stella Zylberssztajn-Tur, pośmiertnie kard. Joachim Meisner, a także dwaj wybitni naukowcy: ks. prof. Bogumił Gacka – kierownik Katedry Personalizmu Chrześcijańskiego na UKSW oraz ks. prof. Robert Skrzypczak – wykładowca teologii dogmatycznej m.in. na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie.
Św. Edyta Stein (Teresa Benedykta od Krzyża; 1891-1942), Żydówka, nawrócona na katolicyzm, filozof, karmelitanka, męczennica. Urodzona we Wrocławiu była najmłodszym z jedanaściorga dzieci w gorliwej i praktykującej rodzinie żydowskiej. Od wczesnego dzieciństwa była żądna wiedzy. Na uniwersytetach we Wrocławiu, Getyndze i Fryburgu studiowała psychologię, historię i literaturę niemiecką, a przede wszystkim filozofię. Była uczennicą, a później asystentką filozofa Edmunda Husserla, przyjaźniła się m.in. z Martinem Heideggerem i Romanem Ingardenem. Przez wiele lat jako filozof i uczona wierzyła tylko rozumowi i uważała się za ateistkę. W okresie studiów wśród jej przyjaciół byli głęboko wierzący chrześcijanie, którzy swoim życiem intrygowali Edytę. Fascynowała ją żarliwa modlitwa, którą obserwowała, odwiedzając kościoły katolickie. Latem 1921 r. po przeczytaniu Twierdzy wewnętrznej - autobiografii św. Teresy z Avila poszła prosić proboszcza o chrzest św. Otrzymała go 1 stycznia 1922 r., miała wówczas 31 lat i pragnęła wstąpić do zakonu, ale za radą kierownika duchowego odłożyła tę decyzję. Przez kolejnych 11 lat była nauczycielką i działaczką społeczną. W całej Europie głosiła odczyty o potrzebie odnowy społeczeństwa i państwa, o powołaniu i roli kobiety, pokoju i godności ludzkiej. W dalszym ciągu zajmowała się też pracą naukową. Już kiedy dowiedziała się, że nie może pracować nadal w Niemieckim Instytucie Pedagogicznym w Monastyrze z powodów rasowych, oznajmiła: "Doznałam niemal ulgi, że oto powszechny los Żydów spotkał i mnie...". Dopiero w 1933 r. wstąpiła wraz z siostrą Różą do klasztoru Karmelitanek w Kolonii. Pożegnanie z matką - gorliwą i religijną Żydówką było dla Edyty bardzo trudnym doświadczeniem. Oto jak wspomina dzień, w którym opuściła dom rodzinny, by udać się do klasztoru: "Nie mogła mnie ogarnąć radość. Zbyt straszne było to, co leżało za mną. Ale byłam głęboko uspokojona - w przystani Bożej woli". Po nawróceniu i przyjęciu chrztu św. odnalazła też na nowo swoją tożsamość żydowską i była dumna z tego, że jest blisko Chrystusa nie tylko przez wiarę, ale i ze względu na więzy krwi: "Rozmawiałam ze Zbawicielem i powiedziałam Mu, że wiem, iż to Jego Krzyż zostaje teraz włożony na naród żydowski. Ogół tego nie rozumie, ale ci, co rozumieją, ci muszą w imieniu wszystkich z gotowością wziąć go na siebie. Chcę to uczynić, niech mi tylko wskaże jak. Gdy nabożeństwo się skończyło, miałam wewnętrzną pewność, że zostałam wysłuchana". W kwietniu 1938 r. złożyła śluby wieczyste, a w grudniu tego roku, po pogromach żydowskich w Niemczech, wyjechała z Kolonii do holenderskiego Karmelu w Echt. Praca naukowa i obszerna korespondencja - duchowe kierownictwo przepełniało jej życie. W 1942 r. Niemcy aresztowali w Holandii m.in. wielu katolików pochodzenia żydowskiego. Wśród aresztowanych znalazła się Edyta Stein i jej siostra. Jeszcze na kilka dni przed śmiercią, nie chcąc korzystać z tego, że została ochrzczona, odrzuciła szansę uratowania i pragnęła umrzeć razem z innymi Żydami.
7 sierpnia obie siostry trafiły do Oświęcimia, gdzie 9 lub 10 sierpnia poniosły śmierć w komorze gazowej. Edyta gotowa na śmierć mówiła do swej siostry Róży: "Chodź, idziemy za nasz naród". Wiedziała, że aby wypełnić powołanie, często trzeba ponieść ofiarę, a mimo to wskazywała: "Przede wszystkim modlić się o poznanie właściwej drogi; kiedy się ją dostrzeże, iść bez oporów za natchnieniem łaski. Kto tak postępuje i trwa cierpliwe, nie może powiedzieć, że jego wysiłki są daremne. Nie trzeba tylko Bogu wyznaczać terminów".
Błogosławioną ogłosił ją Jan Paweł II podczas swej podróży do Niemiec 1 maja 1987 r. w Kolonii, a świętą - 11 października 1998 r. w Rzymie. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 9 sierpnia. Podczas kanonizacji Ojciec Święty nazwał Edytę Stein "wybitną córką Izraela i córką Kościoła". "Od tej chwili, wspominając nową świętą każdego roku, nie możemy nie pamiętać jednocześnie o Szoah, o tym okrutnym planie zagłady narodu, o planie, którego ofiarą padły miliony braci i sióstr Żydów" - mówił Papież w homilii. Ale przede wszystkim podkreślił: "Siostra Teresa Benedykta od Krzyża mówi nam wszystkim: Nie uznawajcie za prawdę niczego, co jest wyzute z miłości. I nie uznawajcie za miłość niczego, co jest wyzute z prawdy! Jedno bez drugiego staje się niszczycielskim kłamstwem".
Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej Niezbędnika Katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Dostępna jest również wersja PDF naszego Niezbędnika!
To w sercu przechowuje się prawdziwy skarb, a nie w ziemskich sejfach, nie w wielkich inwestycjach finansowych, które dziś jak nigdy dotąd są szalone i niesprawiedliwie skoncentrowane, ubóstwiane za krwawą cenę milionów ludzkich istnień i zniszczenia Bożego stworzenia – wskazał Leon XIV w katechezie podczas środowej audiencji generalnej.
Prawdziwą przystanią dla serca nie jest posiadanie dóbr tego świata, lecz osiągnięcie tego, co może je napełnić całkowicie - Boga, który jest Miłością - wskazał Leon XIV 17 grudnia podczas audiencji generalnej. Papież Dodał, że ten skarb można odnaleźć jedynie miłując braci i siostry, których spotykamy na swej drodze.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
