Jako wprowadzenie do otwarcia wystawy posłużyło widowisko słowno-muzyczne pt. „Reduta Żeromskiego”. W roli pisarza wystąpił hm. Krzysztof Jakubiec, a w postać młodego Żeromskiego jako kieleckiego gimnazjalisty wcielił się uczeń IV Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu Miłosz Klotz. W przedstawieniu wzięli też udział inni uczniowie „czwórki” oraz toruńskie harcerki.

W widowisku Barbara Wachowicz wiele uwagi poświęciła latom młodości pisarza. Przybliżyła przepojoną patriotyzmem atmosferę domu rodzinnego, jego przywiązanie do małej ojczyzny – Gór Świętokrzyskich, a także zmagania o zachowanie w sobie polskości, które ukształtowały charakter młodego Stefana w czasie, kiedy pobierał nauki w gimnazjum w Kielcach. Za sprawą autorki publiczność ujrzała oczami wyobraźni powstańców styczniowych – bohaterów młodości Żeromskiego, których bezkompromisowość na całe życie naznaczyła świat wartości pisarza.

Spektakle przygotowane przez Barbarę Wachowicz mają to do siebie, że przybliżając postacie i wydarzenia z przeszłości, stawiają również – a może przede wszystkim – pytania o teraźniejszość i przyszłość. Nie inaczej było i tym razem. Oglądając „Redutę Żeromskiego”, trudno było nie zapytać: Jak dziś wygląda wychowanie patriotyczne w naszych domach? Na ile w rodzinach pielęgnujemy znajomość historii Polski, na ile przekazujemy dzieciom wiedzę o tym, co w naszych dziejach może napawać dumą? A co w tym względzie czyni szkoła? Nawet w carskim gimnazjum w Kielcach, programowo dążącym do rusyfikacji młodych Polaków, Żeromski znalazł – nielicznych co prawda – nauczycieli, których tak wspominał: „Uczyłem się w szkole, gdzie wszystkie przedmioty wykładano w języku rosyjskim, lecz na szczęście miałem kilku nauczycieli Polaków o najgorętszej duszy”. Dlaczego dziś, kiedy nic nie stoi na przeszkodzie, polska szkoła systemowo zrezygnowała z wpajania patriotyzmu? „Za moich czasów była tu polskość i oddech” – powie Żeromski o swoim gimnazjum. Co odpowiedzieliby na sformułowane w tym duchu pytanie współcześni absolwenci polskich szkół podstawowych, gimnazjów, liceów, techników? A czego właściwie mielibyśmy oczekiwać, skoro wmawia się im bezustannie, że Bóg, miłość ojczyzny, ideały, naród, cnota, bohaterstwo, dobro, piękno, przyjaźń, odwaga, odpowiedzialność za Polskę to wartości od dawna przebrzmiałe, niemodne („passé” – jak powiedzieliby piewcy nowego kanonu wartości)? Skoro ogałaca się ich z solidnej wiedzy o najnowszej historii Polski? Skoro ośmiesza się literaturę ukazującą zmagania Polaków o odzyskanie niepodległości, uchronienie swej tożsamości narodowej?

„Syzyfowe prace” Żeromskiego dziś uchodzą za symbol nudy, narzędzie katowania młodych upiorami przebrzmiałej dawno przeszłości. Cóż, na pewno nie jest to tania literatura sensacyjna, w której akcja goni akcję, trup ściele się gęsto, a odbiorca nie nadąża za ciągiem wydarzeń. Tu nic nie przypomina lansowanego nachalnie „Harry’ego Pottera”, w którym zręcznie uwita fabuła przykrywa miałkość postaci, wyzucie z wartości, zaciera granicę między dobrem a złem, czy wręcz propaguje to ostatnie… Lecz przecież mądry nauczyciel, gdyby tylko zechciał, potrafiłby wydobyć z książki Żeromskiego ukrytą na dnie perłę – przywiązanie do swoich korzeni, tradycji, polskości, nawet za cenę utraty dobrego imienia, kariery, dostatku, w ostateczności – życia!

Miłym akcentem spotkania było przyznanie i wręczenie Barbarze Wachowicz medalu Thorunium, którego dokonał – wraz z pięknym, szczegółowym uzasadnieniem – prezydent Torunia Michał Zaleski. Po burzy braw, która okrasiła „Redutę Żeromskiego”, uczestnicy obejrzeli wystawę. Następnie wielu z nich ustawiło się w długą kolejkę, aby na jednej z jej książek uzyskać autograf Barbary Wachowicz, fioletowej damy, mistrzyni mowy polskiej.