W tym roku Sandomierz stał się miejscem centralnym w Polsce do obchodów Dnia Judaizmu. Już po raz siedemnasty organizatorzy chcą wskazać na rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Celem takich corocznych spotkań jest modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Dzień Judaizmu, jak podkreślają organizatorzy, ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa oraz pogłębianiu świadomości tego, że – jak nauczał bł. Jan Paweł II – religia żydowska nie jest wobec chrześcijaństwa rzeczywistością zewnętrzną, lecz „czymś wewnętrznym, oraz że nasz stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii”. Mottem duchowym tegorocznego spotkania stały się słowa z Księgi Wyjścia: „Pan jest moją mocą (...) Jemu zawdzięczam moje ocalenie” (Wj 15, 2).

Od 12 stycznia Sandomierz żył również po części kulturą żydowską. Wydarzeniu towarzyszyły liczne koncerty, prezentacje, wystawy, warsztaty, panele edukacyjne i dyskusyjne, projekcje filmów i prezentacje spektakli, konkursy, kulinaria żydowskie oraz wycieczki po królewskim mieście. Uczestnicy spotkania mieli również możliwość odwiedzenia dawnej synagogi, a obecnie siedziby Archiwum Państwowego.

Centralne uroczystości odbyły się 16 stycznia. Na zaproszenie bp. Krzysztofa Nitkiewicza i Jerzego Borowskiego, burmistrza Sandomierza, do miasta przybyli przedstawiciele społeczności żydowskiej. Nie mogło zabraknąć ambasadora Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner’a oraz Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha. Wśród zaproszonych znalazł się również bp Mieczysław Cisło – przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem, bp Bronisław Dębowski i bp Jacek Jezierski oraz wielu innych znamienitych gości i znawców tematyki. W obchodach uczestniczył także bp Edward Frankowski.

Na sandomierskim zamku w Muzeum Okręgowym gości przywitał Burmistrz Sandomierza oraz Ordynariusz Sandomierski, który mówił: – Żydzi byli obecni w Sandomierzu już od czasów średniowiecza i wespół z katolickimi mieszkańcami miasta budowali jego duchowe i materialne bogactwo. Ogólny bilans wzajemnych relacji wydaje się być pozytywny, chociaż nie sposób przemilczeć konfliktów i napięć jakie miały miejsce. Bardzo bym pragnął, aby obchodzony w Sandomierzu Dzień Judaizmu nie tylko ożywił dialog chrześcijańsko-żydowski, ale zaowocował nowymi kontaktami pomiędzy przedstawicielami obu społeczności, szczególnie pomiędzy młodymi. Dzisiaj tych kontaktów brakuje i obracamy się przede wszystkim w sferze słowno-celebratywnej. Mam nadzieję, że to się zmieni i będziemy rzeczywiście bliżej siebie.

Głos zabrali również przedstawiciele społeczności żydowskiej: Ambasador Izraela w Polsce oraz Naczelny Rabin. Wykład na temat: „Polacy i żydzi w Sandomierzu, czyli o potrzebie wspominania przeszłości” wygłosił profesor z Instytutu historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Waldemar Kowalski.

Kolejnym punktem spotkania była wspólna modlitwa na Cmentarzu Żydowskim w Sandomierzu. Modlitwie przewodniczył rabin Michael Schudrich. Wieniec przy odnowionym monumencie złożyli również bp Nitkiewicz i bp Cisło. Następnie goście zostali zaproszeni do Muzeum Diecezjalnego w Domu Długosza na panel dyskusyjny prowadzony przez Marcina Przeciszewskiego z KAI. Udział w nim wzięli: Monika Adamczyk-Garbowska z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Magda Teter z Wesleyan University w USA, rabin Michael Schudrich – Naczelny Rabin Polski, bp Mieczysław Cisło i Jan Grosfeld z Uniwersytetu kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

W Domu Długosza odbyła się natomiast promocja książki: „Stosunki chrześcijańsko-żydowskie w historii, sztuce i pamięci. Europejski kontekst dzieł w katedrze sandomierskiej”. Goście otworzyli także wystawy: prac Hanny Kossowskiej: „Wypiski z niepamięci” z udziałem artystki oraz fotografii: „Ślady pamięci – sandomierska wspólnota żydowska”.

Przed obchodami w katedrze sandomierskiej odsłonięty został i wystawiony na nowo na widok publiczny osiemnastowieczny obraz Karla de Prevo przedstawiający rzekomy mord rytualny dokonany przez miejscowych Żydów w 1710 r. – wraz z wyjaśnieniem, że takie akty nie miały miejsca. Obecnie – na prośbę Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem – towarzyszyć mu będzie tablica informująca w sposób jednoznaczny, że Żydzi nigdy nie popełniali mordów rytualnych.

Modlitewnym punktem spotkania było Nabożeństwo Słowa Bożego w bazylice katedralnej pod przewodnictwem bp. Krzysztofa Nitkiewicza, podczas którego homilię wygłosił bp Mieczysław Cisło. Kaznodzieja odnosząc się do historycznych relacji chrześcijańsko-żydowskich wskazał na zadania i kierunki dalszego wspólnego dialogu. – Po wielu wiekach separacji i wrogości, po obu stronach, Kościół odkrył na nowo ten szczególny rodzaj bliskości z Żydami. Dlatego prowadzony dialog nie wynika z politycznej poprawności wobec Żydów czy z ignorancji, lecz z pełniejszego zrozumienia własnej tożsamości chrześcijańskiej, z pełniejszego odczytania Ewangelii i naśladowania Chrystusa – podkreślał bp M. Cisło. – Przeżywany Dzień Judaizmu przygotowuje nas bezpośrednio do obchodów 50. rocznicy soborowej deklaracji otwierającej Kościół na dialog z judaizmem. Łączą nas z nim szczególne więzy: przede wszystkim nadprzyrodzone Objawienie, przymierze z ludem pierwszego wybrania, Księga Święta, Dekalog i obietnica spełniona dla nas w Jezusie Chrystusie, a której spełnienia oczekują Żydzi, w nadziei, modlitwie, tęsknocie. My, chrześcijanie, też oczekujemy na ostateczny powrót Chrystusa przy końcu świata. Wierzymy, że wówczas Chrystus stanie się wszystkim we wszystkich, wypełniając wszelkie Boże obietnice – mówił Hierarcha.

Punktem wieńczącym 17. Ogólnopolskii Dzień Judaizmu był spektakl „Josela Rakowera rozmowa z Bogiem”, autorstwa Zvi Kolitz’a, w przekładzie Artura Kucia, w interpretacji Sławomira Holland z muzyką w wykonaniu Michała Górczyńskiego. Spektakl wystawiono w Katolickim Domu Kultury św. Józefa.