Miejsca pochówku legionistów mają być odnawiane za fundusze zebrane podczas tegorocznej kwesty, z racji stulecia wkroczenia Legionów do Kielc, które przypada w 2014 roku. Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego – organizator kwesty od 21 lat – kontynuuje także renowację grobów powstańców styczniowych z 1863 r.
Przewodnik świętokrzyski Robert Kulak na zlecenie SODN przygotowuje broszurę na temat grobów legionistów. Prace dopiero zostały rozpoczęte, ale z pewnością można stwierdzić, że najwięcej miejsc pochówku legionistów znajduje się na cmentarzu wojennym, wśród kwater obejmujących okres 1863-1921. – Cmentarz ten urządzono po wojnie, w znacznym stopniu w następstwie ekshumacji, dlatego na wielu grobach jest tabliczka NN – mówi Kulak. Dodaje, że obok grobów legionistów, znajdują się groby powstańców styczniowych i żołnierzy z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Największy zbiór grobów legionistów przylega do cmentarza prawosławnego. Na cmentarzu Starym i Nowym legioniści spoczywają w rodzinnych kwaterach.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Z kolei ok. 60-70 grobów powstańców styczniowych znajduje się na najstarszych cmentarzach kieleckich – o najbardziej zniszczone zatroszczy się Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego. Ekspowstańcy, o których mogiły należy zadbać lub już zadbano, to m.in. Kolanowski, Sieradzka, ks. Michalski, Czechowski, Trendler, Szelągowski. Stanisław Szrek – prezes SODN zapowiada także kontynuację akcji ratowniczej dla tzw. upadłych krzyży (chodzi o nagrobki, których krzyże zostały poważnie uszkodzone). W efekcie ostatniej kwesty uratowano 9 takich krzyży. Ciekawostką i zagadką okazał się tzw. Kurhan Żołnierzy Napoleońskich na cmentarzu Starym. – Jeśli potwierdzi się, że istotnie pochowano tutaj żołnierzy napoleońskich (a wiadomo, że stacjonowali oni z księciem Poniatowskim, chorowali i umierali) – to byłaby sensacja. Byłby to wówczas najstarszy udokumentowany pochówek na naszych cmentarzach, datowany na 1809 r., a nie jak dotąd z roku 1829 – wyjaśnia Szrek.
Cmentarz Stary założono w 1804/1805 r. Są tam groby powstańców, legionistów, żołnierzy drugiej wojny światowej, osób zasłużonych dla miasta. Przy alei wejściowej stoi stara latarnia zmarłych z 1776 roku. Szacuje się, że w obrębie najstarszej nekropolii zachowało się blisko tysiąc nagrobków sprzed 1939 roku.