Odnajdywanie i kontemplowanie piękna w obcowaniu ze sztuką mistrzów - to myśl przewodnia nowej wystawy „Ucząc piękna”, otwartej w Muzeum Diecezjalnym w Kielcach w rocznicę śmierci Jana Pawła II.

Kopiści na tropach piękna

Ekspozycję stanowi 70 dzieł, w większości obrazów i - nieco mniej - rzeźb. Wszystko to są kopie, najczęściej niderlandzkich i niemieckich mistrzów renesansu, także i polskich. Odnajdziemy zatem kopie Cranacha, Memlinga, van Eycka, głów z Izby Poselskiej na Wawelu, Madonny z Dzieciątkiem z bazyliki Mariackiej, prawosławnych ikon.
Niektóre z prezentowanych obrazów i rzeźb to kopie dzieł z kościołów (np. „Archanioł Gabriel”, czy „Matka Boska Bolesna” z kościoła w Łącku, „Kajfasz” bądź „Maria ze sceny Zmartwychwstania” z klasztoru Dominikanów w Krakowie, czy „Matka Boska Bolesna” z Muzeum Czartoryskich w Krakowie). Wszystkie prace pokazane w Kielcach powstały podczas minionych 50 lat w Katedrze Technologii i Technik Dzieł Sztuki, kierowanej przez prof. Józefa Nykiela. W większości wykonywano je w zaciszu muzealnych galerii, korzystając z możliwości obcowania z wielkimi dziełami - oryginałami. Najstarsze z tych kopii to „Biczowanie” - fragment tryptyku z XVI wieku i „Scena przed Grotą” według XVII-wiecznego dzieła Pottera Wouvermana. Namalował je - jeszcze jako student - prof. Józef Nykiel. Pozostałe prace stworzyli uczniowie pod kierunkiem Profesora i grona jego współpracowników.
Kopiowanie dzieł sztuki jest od zawsze praktykowanym przez studentów uczelni artystycznych sposobem na doskonalenie warsztatu i poznawanie tajników pracy dawnych mistrzów. Roman Jacek Kieferling w komentarzu do wystawy pisze: „Niegdyś adepci malarstwa i rzeźby śledząc i usiłując powtórzyć dukt pędzla czy ślad dłuta pozostawiony w kamieniu lub drewnie, ćwiczyli wrażliwość oka i sprawność ręki (…). Pomimo rozwoju laboratoryjnych metod badawczych, kopiowanie pozostaje nadal bardzo ważnym sposobem zdobywania wiedzy o „anatomii” dzieła sztuki. Uczy też trudnej umiejętności wczucia się w ducha czasu powstania dzieła, rozumienia jego formy, zauważenia indywidualnych cech. Studenci samodzielnie sporządzają podłoża, zaprawy, farby, werniksy. Postępują tak, jak zalecali w swych traktatach Mnich Teofil, Cennino Cennini czy Dionizjusz z Furny. Krok po kroku budują materialną strukturę dzieła, napotykając na te same trudności i pytania, jakie stawiano przed wiekami”.
Kielecką wystawę otworzyli 2 kwietnia biskupi Kazimierz Ryczan i Kazimierz Gurda z udziałem gości Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (przede wszystkim z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki). Wystawa potrwa do czerwca.

Przedszkolaki i młodzież studiują kopistów

Z ciekawej wystawy kopistów skorzystają przedszkolaki, uczniowie szkół średnich i gimnazjów. Już w Wielkim Tygodniu w Muzeum zjawiły się pierwsze grupy przedszkolaków. Z myślą o nich, tym bardziej że obecnie mamy Rok Przedszkolaka, Muzeum rozpoczęło realizację programu edukacyjnego pt. „Muzeum dla przedszkolaka” w oparciu o wystawę stałą, jak i czasową - „Ucząc piękna”.
Program ma pomóc najmłodszym zrozumieć, czym jest pejzaż, portret czy ikona, kim jest artysta, wreszcie - dlaczego ludzie tworzą? W tym celu dzieci uczestniczą w opracowanych dla nich zabawach edukacyjnych, np. „Poszukiwanie” i „Opis obrazu”, a także skorzystają ze specjalnych puzzli, wykonanych na podstawie stałej ekspozycji muzealnej oraz wystawy czasowej. Muzeum przygotowało puzzle o różnych stopniach trudności, przedstawiające obrazy należące do ekspozycji muzealnej. Dzieci mogą układać puzzle w grupach, mając za wzór oryginalny obraz. Każda grupa ma komplet układanki, co stwarza okazję do wspólnej pracy, dzieci rozwijają także spostrzegawczość i zdolność koncentracji.
Pierwsze zetknięcie ze sztuką powinno zostawić w pamięci dziecka dobry ślad, niezatarte wrażenie, aby w przyszłości, na każdym kolejnym etapie życia dziecko nie uciekało od kultury i sztuki, ale było nią szczerze zainteresowane, czerpiąc z niej jak najwięcej dla własnego rozwoju. Właśnie po to stworzono projekt „Muzeum dla przedszkolaka”.
Równie ważne są warsztaty dla młodzieży. Zazwyczaj zajęcia składają się z dwóch części: pierwsza to wykład przewodnika ilustrowany wybranymi eksponatami i prezentacją multimedialną, zaś druga to praktyczne ćwiczenia. W ramach warsztatów uczniowie na podstawie otrzymanych reprodukcji dzieł sztuki z różnych epok (innych niż te prezentowane na wystawie) mają wyróżnić cechy stylowe i ułożyć je chronologicznie. Multimedialne lekcje muzealne o różnorodnej tematyce Muzeum Diecezjalne prowadzi od 2007 r.

A.D.