Sposób, w jaki ludzie Biblii liczyli czas, różni się nieco od naszego, choć podstawowe elementy tej rachuby (dzień, tydzień, miesiąc, rok) pozostają bez zmiany. Podstawową jednostką podziału czasu był podział na dzień i noc. Ciekawe jednak jest to, że różnie lokowano początek konkretnej doby. Starożytni Hebrajczycy za jej początek uznawali zachód Słońca. Tak więc doba (choć ludzie Biblii ją określali mianem „dnia i nocy” – por. Rdz 1) zaczynała się wieczorem i kończyła wraz z zachodem Słońca następnego dnia. Jeśli chodzi o godziny dnia, to liczono je od wschodu Słońca. Stąd nasza godzina 9 była biblijną godziną 3, południe było godziną 6, a nasza godzina 15 to biblijna godzina 9 (por. Mt 20, 5). Noc dzielono na tzw. straże, przy czym Babilończycy mówili o trzech strażach (czterogodzinnych), zaś Rzymianie o czterech (trzygodzinnych). Określano je kolejnym numerem (pierwsza, druga, itd. – por. Mt 14, 25; Mk 6, 48; Łk 12, 38) lub nazywano je strażą wieczorną, północną, o pianiu koguta i poranną (por. Mk 13, 35).
Reklama
Tydzień jako jednostka siedmiu dni wyznaczany był w powiązaniu z cyklem księżycowym. Miesiące wzmiankowane w Biblii były miesiącami lunarnymi (księżycowymi), liczonymi od nowiu do kolejnego nowiu. Wskazują na to choćby hebrajskie słowa hodeš oraz jerah, oznaczające zarówno „miesiąc”, jak i „nowy księżyc”. Talmud, w którym zebrane jest nauczanie żydowskich rabinów, zawiera zalecenie, aby kapłani obserwowali Księżyc w poszukiwaniu nastania nowego miesiąca, a kiedy to już nastąpiło, mieli ogłosić ten fakt przez posłańców z trąbami (por. Lb 10, 10). Ponieważ cykl księżycowy liczył wówczas 29 1 dnia, to miesiące wyznaczane w ten sposób mogły mieć 29 lub 30 dni.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Przy wyznaczaniu lat posługiwano się obserwacjami Słońca w jego ruchu po zodiaku, który trwał ok. 365 dni. Łatwo zauważyć, że próba uzgodnienia 29- i 30-dniowych miesięcy z 365-dniowym rokiem powodowała, że co roku brakowało ok. 11 dni do owych 365. Radzono sobie w ten sposób, że co 2-3 lata dodawano jeden miesiąc, aby wyrównać ten brak. Początek roku różne ludy Wschodu umieszczały w inny sposób. Najczęściej wiązało się to z równonocą wiosenną lub jesienną. W Biblii znajdujemy ślady różnych tradycji. Widoczne jest to m.in. w nazwach miesięcy, np. święto Paschy zaczynało się 14. dnia pierwszego miesiąca (czyli w momencie pierwszej wiosennej pełni), zwanego przez Babilończyków Nisan (por. Kpł 23, 5). Podobnie było z innymi świętami żydowskimi.
Biblijna rachuba czasu widoczna jest także w życiu Kościoła. Przykłady tego to choćby ustalanie daty Wielkanocy czy też zwyczaj rozpoczynania świętowania niedziel i uroczystości I Nieszporami odprawianymi wieczorem dnia poprzedzającego.